عسلویه؛ روایتی از دود و آهن و زحمت است

الهام بهروزی

عسلویه، به‌دلیل جای دادن صنایع بزرگ نفتی و گازی در خوب به‌عنوان
قطب انرژی کشور شناخته می‌شود که محصور در سازه‌های لوله‌ای بزرگ است و مشعل‌هایی
که پیوسته می‌سو‌زند تا هم چرخ صنعت کشور و هم چرخ اقتصاد آن بچرخد. بی‌شک زیست در
چنین فضایی که سخت مقهور فعل و انفعلات صنعتی و شیمیایی است، کار راحتی نیست.

اغلب افرادی که درازمدت در این منطقه صنعتی زیست و کار می‌کنند،
افزون بر اینکه جسم‌شان با بیماری‌ها و انواع حساسیت‌ها درگیر شده، روانشان نیز
آغشته به امراضی شده که سلامتی آن‌ها را در ابعاد مختلف نشانه گرفته است. شایع‌ترین
بیماری‌های روانی که گریبان کارکنان و کارگران و ساکنان این منطقه را گرفته،
افسردگی و استرس است؛ بیماری‌هایی که برای نابودی زندگی یک فرد کفایت می‌کنند. از
این‌رو، ضروری است که راهکارهایی برای ترویج شادی، امید، شور و هیجان در فضای
صنعتی عسلویه تدبیر شود تا ضمن تضمین سلامت کارگران و کارکنان و ساکنان این منطقه،
فضای شادی بر این شهرستان حاکم شود.

قطعا ترویج فعالیت‌های فرهنگی- هنری و توسعه ساختار فرهنگی در این
شهرستان صنعتی، گزینه و راهکار اصولی و کارآمدی برای کیفی‌بخشی و امیدافزایی فضای
صنعتی و شهری عسلویه محسوب می‌شود که کمک شایانی به شادابی و نشاط اهالی و کارکنان
این منطقه می‌کند. از همین رو، در گذشته بودجه‌های کلانی برای فعالیت‌های فرهنگی و
هنری از سوی وزرات نفت تعلق می‌گرفت که این اعتبارات از سوی وزیر وقت نفت در دولت
دوازدهم بسیار محدود شد و به‌دنبال این تصمیم، به یکباره فعالیت‌های فرهنگی و هنری
در این منطقه صنعتی رنگ باخت و خیلی محدود شد.

اما این همه مساله نیست، چون این شهرستان صنعتی در حوزه ساختارهای
فرهنگی هنری با یک خلأ بزرگ مواجه است. با اینکه 13 سال پیش بنا شد که با ساخت یک
مجمع فرهنگی هنری استاندارد بخشی از این خلأ برطرف شود؛ اما هم‌اینک همین پروژه هم
قربانی کمبود بودجه شده و این بسیار دردناک است که در کنار صنایع پتروشیمی که یک
سوم بودجه کشور را تامین می‌کنند، یک مجتمع فرهنگی به‌دلیل کمبود بودجه نیمه‌تمام
باقی مانده باشد؛ هرچند این پروژه بزرگ به کمک اعتبارات ملی بیش از 80 درصد پیشرفت
فیزیکی داشته اما مشخص نیست که کی این پروژه تکمیل شود و به بهره‌برداری برسد!

یکی از مهندسان شاغل در یکی از پتروشیمی‌های عسلویه در این باره به
بامداد جنوب گفت: عسلویه نام پرطمطراقی در کشور دارد ولی به‌جز شهرک‌های مسکونی و
مجتمع‌های رفاهی و گردشگری صنایع که اغلب در شهرهای اطراف ساخته شده‌اند، در سطح
شهر کمبودها و فقر امکانات فرهنگی و هنری این منطقه به‌شکل بارزی خودنمایی می‌کند.

وی در ادامه با بیان اینکه این شهر نه کتابخانه عمومی استانداردی
دارد، نه مجتمع فرهنگی هنری در شأن اهالی این منطقه، افزود: بیشتر از 13 سال است
که قرار است یک مجتمع فرهنگی بزرگ در این شهرستان ساخته شود که مسوولان می‌‎گویند با جدیت پیگیر تمام شدن آن هستیم؛ اما بودجه
لازم برای اتمام آن تزریق نمی‌شود. از این‌رو، این شهرستان در حال حاضر عملا هیچ
زیرساخت استانداردی برای ارائه خدمات فرهنگی به شهروندان ندارد.

این مهندس که غیربومی است و علاقه شدیدی به مطالعه و کتاب خواندن
دارد، سرانه فضای کتابخانه‌ای این شهرستان را اسفناک دانست و تصریح کرد: من چندین
بار به کتابخانه‌ عمومی این شهرستان مراجعه کردم اما نه فضای جذاب و ایده‌آلی داشت
و نه منابع لازم را که بتواند من یا خانواده‌ام را برای عضویت در آن ترغیب کند.
حقیقتا من به‌خاطر این هم کمبود و ضعف به‌جای مسوولان احساس شرمندگی می‌کنم.

وی، بر ضرورت توسعه فضای کتابخانه‌ای این شهرستان تاکید کرد و گفت:
ضروری است که کتابخانه‌های عمومی در عسلویه توسعه پیدا کنند و متناسب با
استانداردهای جهانی، فضای کتابخانه‌ای در این شهرستان جان بگیرد. بی‌شک وقتی
زیرساخت‌ها قدیمی و خدمات‌دهی معمولی باشد، نمی‌توان سرانه کتابخوانی را در این
شهرستان ارتقا داد.

این مهندس که بیش از 15 سال است در این منطقه زندگی می‌کند، نبود حتی
یک کتابفروشی استاندارد را در این شهرستان تاسف‌برانگیز خواند و توضیح داد: شما در
فضای شهری هیچ اثری از کتابفروشی نمی‌بینید. تا چشم کار می‌کند فقط مغازه‌ها و
فروشگاه‌های ته‌لنجی دیده می‌شود! طبیعتا در چنین فضایی که هیچ اثری از کسب و
کارهای فرهنگی نیست، چگونه می‌توان امیدوار به توسعه فرهنگ شهروندی و فرهنگ مطالعه
و همچنین مطالبه‌گری شهروندان برای توسعه فعالیت‌های فرهنگی هنری بود؟!

وی یادآور شد: سرانه فرهنگی این شهرستان از دید من وضعیت بغرنجی دارد
که متولیان امر، برای ارتقاء آن باید باب مذاکره با مدیران پروازی صنایع را باز
کنند که شاید در سال حتی یک بار هم پایشان به فضای شهری و غیرصنعتی عسلویه هم باز
نمی‌شود، چون حضور مفید آن‌ها در این منطقه بیش از سه روز در هفته نیست که آن‌هم
بیشتر در فضای دفتری سپری می‌شود. قطعا صنایع مسوولیت دارند در قبال این شهر. آن‌ها
که این همه آلودگی در طول سال روانه ریه ساکنان این منطقه می‌کنند، موظفند در
راستای مسوولیت‌های اجتماعی خود به توسعه زیرساخت‌ها و فعالیت‌های فرهنگی هنری این
منطقه همت بگمارند. شاید بگویند که در این زمینه کارهای بزرگی کرده‌اند؛ بله اما
همه این امکانات پشت دیوارهای شرکت‌ها و مجتمع‌های فرهنگی و رفاهی خودشان محصور
شده و چیزی از این امکانات نصیب شهروندان عادی این منطقه صنعتی نمی‌شود.

شهروند دیگری هم که بیش از 12 سال است در عسلویه به‌سر می‌برد، کمبود
زیرساخت‌های فرهنگی هنری را در عسلویه هشداردهنده دانست و به بامداد جنوب گفت:
کمبود فضاهای فرهنگی هنری در این منطقه واقعیت عیانی است که هیچ‌کس نمی‌تواند آن
را کتمان کند. این مساله موجب کم‌رنگ شدن یا به عبارت بهتر، سکته هنر در این منطقه
شده است و همه امیدواریم که مثلا مجتمع فرهنگی هنری عسلویه راه‌اندازی شود، شاید
معجزه‌ای در این منطقه صورت بگیرد!

وی که در بخش اداری یکی از پتروشیمی‌های عسلویه کار می‌کند، هنر را
بسان پادزهری دانست که می‌تواند هر دردی را درمان کند، افزود: فضای عسلویه به‌شدت
فضای خموده و خسته‌کننده‌ای است. این فضا برای هر کسی که به این‌جا قدم می‌گذارد،
تنها چند روز اول تازگی دارد، بعد از آن، تکراری می‌شود. از این‌رو، باید فضای آن
را به کمک هنر و فعالیت‌های متنوع فرهنگی جان داد و به‌روزرسانی کرد. کمترین
کوتاهی موجب افزایش آسیب‌ها و بزه‌های کوچک و بزرگ در این منطقه می‌شود که سلامت
اجتماعی آن را به‌شدت با تهدید مواجه خواهد کرد؛ چنانچه این‌جا الان آسیب‌های
اجتماعی تهدیدآمیزی چون «اعتیاد»، «طلاق» و… بیداد می‌کند. بی‌شک با توسعه
برنامه‌های فرهنگی هنری و ایجاد فضایی شاد می‌توان اوقات خوب و زنده‌ای را برای
کارکنان و کارگران این‌جا اجرایی کرد تا کمتر غم غربت و رخوت فضای صنعتی عسلویه،
آن‌ها را به سمت افسردگی و بی‌هدفی سوق دهد.

این شهروند، هنر را بهترین ابزار برای بازگشت جان به کالبد خسته فضای
صنعتی و شهری عسلویه دانست و افزود: چراکه بزرگ‌ترین کارکرد هنر، تزریق شادی، امید
و زیبایی به لایه‌های تودرتوی جامعه است. از این‌رو، هنر می‌تواند به دنیای سیاه و
دودآلود کارکنان و ساکنان اینجا، هم رنگ و روی تازه‌ای ببخشد و هم معنا بدان بدهد.
هنر مملو از موتیف‌های زندگی‌بخش است که دیواره‌های افسردگی را در هم می‌شکند.
متولیان امر بایستی پیش از اینکه دیر شود، با توسعه و تکمیل زیرساخت‌های فرهنگی
هنری، برنامه‌ها و تورهای هنری را در این منطقه رونق ببخشند تا زندگی در این منطقه
برای همه به تجربه شیرینی بدل شود.

وی در پایان، تکمیل مجتمع بزرگ فرهنگی هنری عسلویه را خواهان شد و
گفت: این مجتمع در سه طبقه در حال ساخت است که وقتی به بهره‌برداری برسد، بی‌شک می‌تواند
به پویایی فضای شهری بینجامد و موجب ارتقای سرانه فرهنگی این سامان شود. از این‌رو،
راه‌اندازی آن امری ضروری و مطالبه مهم ما ساکنان این شهرستان است که امیداوریم
متولیان امر، اهتمام ویژه‌تری برای تمام کردن آن از خود نشان بدهند.