الهام بهروزی
«فلان مدیر یا مسوول پاسخگو نیست»،
«فلان مدیر فقط جواب خبرنگارهای خاصی را می‌دهد»، «فلان اداره کلا تعطیل است؛ نه
مدیر پاسخگو دارد؛ نه روابط عمومی کاربلد» و از این دست جملات گلایه‌آمیز و
اعتراضی را بارها از خبرنگاران شنیده‌ایم که دغدغه دارند و برای رسیدن به پاسخ‌های
روشن و علت‌یابی آسیب‌ها و مشکلاتی که در بطن و متن جامعه رسوخ کرده، دست به دامن مسوولان
مرتبط شده؛ ولی به در بسته خورده‌اند.
این مساله در استان بوشهر در دولت‌های قبل به‌وفور به چشم
می‌آمد و شماری از مدیران کمتر خود را ملزم به پاسخگویی به خبرنگاران می‌کردند تا
جایی که این امر کم‌کم به معضلی لاینحل برای خبرنگاران بدل شد و بسیاری از آن‌ها
ناچار شدند برخی از موضوعات را با نگاه یکسویه مورد پردازش قرار بدهند که این
مساله گاه منجر به سیاه‌نمایی یا بزرگ‌نمایی می‌شد.
خوشبختانه در پی مطالبه‌گری خبرنگاران، در دولت سیزدهم با
ابتکار استانداری طرحی با عنوان «یکشنبه‌های پاسخگویی» پی‌ریزی و مصوب شد که
نخستین نشست آن، هشت آبان 1401 برپا شد. در قالب این طرح، هر یکشنبه یک دستگاه
دولتی موظف شده که ضمن معرفی خدمات خود در یک سال اخیر، به سوالات و انتقادات
خبرنگاران نیز پاسخ بگوید. نکته مثبت این نشستها هم این است که دبیری آن را روابط
عمومی استانداری عهده‌دار است که نشان از جدیت استانداری به پاسخگو کردن مدیران و
مطالبه‌گری خبرنگاری دارد. همین مسوولیت‌پذیری و جدیت موجب شد که این نشستها،
چنان با استقبال مواجه شود که دو روز در هفته به آن اختصاص بیابد؛ یکشنبه‌ها و سه‌شنبه‌ها.
به‌طور مسلم، طرح مذکور در این مرحله خالی از ایراد و اشکال
نیست؛ اما همین که برای نخستین بار در استان بوشهر رویه‌ای باب شده که همه مدیران
را ملزم به ارتباط گرفتن و رویارویی با اهالی رسانه و پاسخگویی به نقدها و سوالات
آن‌ها می‌کند، تحسین‌برانگیز است؛ ولی امید می‌رود در سال آتی و در دوره جدید
اجرای آن، خلأها، ایرادها و معایب آن رفع شود تا خروجی آن، نگاه رضایت‌بخش
خبرنگاران واقعی و شنواندن مطالبات مردمی به مسوولان امر و همچنین مسوولیت‌پذیری
بیشتر مدیران دولتی در قبال وظایفی که برعهده دارند، باشد.
یکی از خبرنگاران هم‌استانی که حضور فعال و کنشمندی در نشست‌های
یکشنبه‌ها و سه‌شنبه‌های پاسخگویی دارد، در خصوص این طرح به بامداد جنوب گفت: یکشنبه‌های
پاسخگویی از اقدا‌مات خوبی است که استانداری برای پاسخگو کردن مدیران دستگاه‌های
دولتی طرح‌ریزی و اجرایی کرده؛ چراکه تا پیش از این، یکی از معضلات جدی ما خبرنگاران،
در دسترس نبودن برخی از مدیران یا به‌دلیل روابط عمومی ضعیف یا پاسخگو نبودن خود آن‌ها
بود؛ اما با برپاشدن یکشنبه‌های پاسخگویی مدیران در دسترس‌تر شده‌اند و ارتباط میان
رسانه و مدیران رو به بهبودی گذاشته است.
به گفته وی، به کمک این نشستها خبرنگاران بدون واسطه و به‌صورت
رو در رو نقدهای خود را به مسوولان انتقال می‌دهند. البته این طرح در این مرحله
خامی‌هایی هم دارد؛ ولی قطعا در مراحل بعدی به پختگی لازم خواهد رسید.
این فعال حوزه رسانه با تاکید بر اینکه یکی از ایرادهایی که
بر این نشستها وارد است، این است که به‌دلیل تعداد زیاد خبرنگاران، مسوولان به‌بهانه
مدیریت زمان نشست، از پاسخگویی به برخی از سوالات مهم شانه خالی می‌کنند، تصریح
کرد: به‌هرحال همیشه برخی از مدیران راه‌های در رویی را برای فرار از پاسخ دادن می‌یابند؛
ولی با وجود این، نگاهم کاملا به برگزاری یکشنبه‌های پاسخگویی مثبت است؛ امیدوارم
این رویه ادامه داشته باشد.
وی در ادامه اما از برخی از افرادی که به‌عنوان خبرنگار در
نشستها حاضر می‌شوند و مطالبات شخصی خود را پیگیر می‌شوند و نظم نشست را به هم می‌ریزند،
انتقاد کرد و گفت: این نشست برای خبرنگاران پی‌ریزی شده تا مسائل و مشکلات مردم را
به گوش مسوولان برسانند و همچنین خدماتی که صورت گرفته را به مردم معرفی کنند و آن‌ها
را از مزایا و طرح‌های ویژه دستگاه‌های دولتی باخبر سازند ولی با کمال تاسف در این
نشستها که گاه به سختی جایی برای نشستن پیدا می‌کنیم، با افرادی مواجه می‌شویم که
خبرنگار نیستند، بلکه خبرنگارنما هستند و با سوالات کلیشه‌ای یا مطالبات شخصی زمان
زیادی از نشست را می‌گیرند که البته این مشکل اغلب زمانی که دبیر نشست بنا به
دلیلی در جلسه حضور ندارد، اتفاق می‌افتد که امیدوارم این نقصیه در نشست‌های آتی
برطرف شود.
این خبرنگار همچنین با اشاره به اینکه یکشنبه‌های پاسخگویی
همیشه شلوغ است ولی تنها خبرنگاران خاصی تولید محتوا می‌کنند، افزود: عده‌ای انگار
به این نشستها می‌آیند که فقط خودی نشان بدهند و بروند! این اصلا خوب نیست؛ چون متاسفانه
عادت به «کپی پیست کردن» کرده‌اند و گاه حتی این کار را هم انجام نمی‌دهند. به‌هرحال
خبرنگار هم رسالتی دارد و نباید از کنار آن به‌راحتی عبور کند که مهم‌ترین آن‌ها
اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی است اما آیا این عده ظاهرا خبرنگار این کار را انجام می‌دهند؟!
وی کمبود و نبود خبرنگاران تخصصی در «یکشنبه‌های پاسخگویی»
را ایراد دیگری دانست و گفت: در بسیاری از این نشستها سوالاتی که پرسیده می‌شود،
کلی هستند و کمتر خبرنگار تخصصی در حوزه‌های مختلف داریم که بتواند سوالات حرفه‌ای
و تخصصی بپرسند. به‌نظر می‌رسد که خبرنگاران بایستی برای حضور در این نشستها با
آمادگی و تسلط لازم حاضر شود و در طرح و تعداد سوالات به حقوق دیگران توجه کند.
خبرنگار دیگری هم که حضور منظمی در نشست‌های یکشنبه‌های
پاسخگویی دارد و در مطالبه‌گری مسائل و مشکلات مردم در رسانه استان پیشرو است، به
بامداد جنوب گفت: برگزاری منظم و هفتگی این نشستها از سوی استانداری برای اولین‌بار در استان اتفاق افتاده‌است که این خیلی مهم است، چون اهمیت رسانه را نزد مسوولان
ارشد استان گوشزد می‌کند تا بدانجا که مسوولان دستگاه‌ها را ملزم به پاسخگویی به
اهالی رسانه کرده است. البته بهتر بود که عنوان این نشست میز پاسخگویی باشد تا یکشنبه‌های پاسخگویی.
وی در ادامه با بیان اینکه برای کیفیت‌بخشی این نشستها
باید یک تقویم برای آن تنظیم و تدوین شود، تصریح کرد: این تقویم باید در اختیار
خبرنگاران قرار بگیرد تا آن‌ها آگاه شوند که نشست فلان اداره در کدام روز برگزار
می‌شود. اینکه خبرنگار شب یا روز قبل باخبر شود که نشست فردا مربوط به فلان اداره
می‌شود، خوب نیست. بی‌شک اگر جدول زمان‌بندی‌شده مدونی در اختیار داشته باشد، در
طرح سوالات می‌تواند موفق‌تر ظاهر شود.
این فعال رسانه همچنین از متولیان برگزاری این نشست خواست
که یکشنبه‌های پاسخگویی را ویژه خبرنگاران کنند و نشست مجزایی را برای فعالان
اجتماعی که در این نشستها حاضر می‌شوند، پی‌ریزی کنند، افزود: زمان نشست محدود
است و تعداد خبرنگاران و افراد حاضر در آن زیاد. طبیعی است که همه خبرنگاران نمی‌توانند
سوالات خود را به‌راحتی بپرسند. بنابراین باید راهکاری تدبیر شود تا زمان نشست و
همچنین زمان و تعداد سوالات خبرنگاران مدیریت شود.
وی در پایان بر لزوم پایش خبرنگاران به‌منظور ارتقای سطح
کیفی یکشنبه‌های پاسخگویی تاکید کرد و گفت: بدین طریق خبرنگاران واقعی از
خبرنگارنماها بازنمایی می‌شوند و هدف اصلی نشست که همان انتقال مسائل و مشکلات
مردم به مسوولان و معرفی خدمات صورت‌گرفته است، به‌شکل مطلوب‌تری محقق می‌شود.
البته این امر هم باید با حوصله انجام شود تا نارضایتی پیش نیاید. چون یکی از
اهداف اولیه این نشستها، رضایتمندی و رعایت حقوق اهالی رسانه است.
خبرنگار دیگری هم در خصوص یکشنبه‌های پاسخگویی گفت: این
نشستها تا اینجا موجب پیوند نسبی رسانه‌ها با دستگاه‌های دولتی شده است که این به
خودی خود رغبت را در میان اهالی رسانه برای مطالبه‌گری و مسوولان را به پاسخگویی و
ارتباط بیشتر با جامعه رسانه استان افزایش می‌دهد.
وی با تاکید بر اینکه استاندار بوشهر در این دوره، تعامل و
نگاه خوبی به اهالی رسانه داشته است، افزود: اما یک نقد دارم به رفتار و نگاه برخی
از معاونان و مسوولان دولتی که البته تازگی ندارد و در دولت‌های دیگر هم این نوع
نگاه و رفتار وجود داشته که امید می‌رود در دولت رئیسی که عنوان «مردمی» را یدک می‌کشد،
ریشه‌کن شود و آن هم این است که برخی از آن‌ها جناحی به رسانه‌ها می‌نگرند و
دستاوردها و خبرهای خود را معطوف به رسانه‌های خاصی می‌کنند که خوشبختانه به یمن
این نشستها، این نگرش و رویه غلط هم هم دارد اصلاح می‌شود و آن‌ها موظف شده‌اند
در این نشستها به همه رسانه‌ها با هر رویکرد و جناحی پاسخ بدهند.
این فعال رسانه‌ای سپس به نوع و کیفیت سوالات برخی از
خبرنگاران انتقاد کرد و گفت: متاسفانه برخی از همکاران وقت لازم را برای طرح سوال
در این نشستها نمی‌گذارند یا به جای سوال پرسیدن در مقام یک کارشناس ظاهر می‌شوند
و زمان زیادی را تلف می‌کنند که در پایان توضیحاتشان، مسوول نمی‌داند باید پاسخ
بدهد یا خیر! به‌نظر می‌رسد برای رفع این مشکل که اغلب خبرنگاران به آن نقد دارند،
باید تدبیری اندیشیده شود تا کیفیت نشست پایین نیاید، چون برخی از خبرنگاران گاه مباحثی
را مطرح می‌کنند که بیشتر جنبه شخصی دارد و ضروری نیست و می‌توانند آن را در وقت
مناسب‌تری از طریق روابط عمومی پیگیری کنند.
وی یادآور شد: یکی از فواید یکشنبه‌هایی پاسخگویی بازنمایی
خبرنگاران واقعی از شبه‌خبرنگارهاست که این امر کمک زیادی به دستگاه‌های دولتی در
شناسایی خبرنگاران دغدغه‌مند می‌کند تا با ارتباط سازنده، خدمات خود را به نحو
مطلوبی به اطلاع مردم برسانند و همچنین از طریق همین خبرنگاران مسائل و مصائب
جامعه پیرامونی خود را ملموس‌تر بشنوند و برای رفع آن‌ها تلاش کنند.
در پایان این گزارش یادآوری می‌شود، هم‌اینک نشست‌های
یکشنبه‌های پاسخگویی بیستمین ایستگاه خود را پشت سر گذاشته و امید می‌رود که در
ماه‌های پیش رو هم با همین قوت و با کیفیت بالاتری به حیات خود ادامه بدهد؛ چراکه
از دل این نشستها، علاوه بر انتشار خدمات دستگاه‌های دولتی و تبیین مسائل روز جامعه،
گاه مسائل و مباحث مغفولی بیرون می‌خزد که با نگاهی آسیب‌شناسانه و گفت‌وگو با
کارشناسان می‌توان از این تهدیدها، یک فرصت برای امیدبخشی، پویایی و رونق بیشتر
جامعه ساخت.
source