جوان آنلاین: شهرداری تهران برنده جایزه ویژه نوآوری در رویداد شهرداران کشور‌های عضو «بریکس» شد. نماینده کشورمان توانست در این رویداد، گوی سبقت را از شهرداران کشور‌های روسیه، قرقیزستان، تاجیکستان، بلاروس، قطر، بحرین، مالزی، اندونزی، فیلیپین، چین و دیگر شهر‌های شرکت‌کننده ربوده و حائز رتبه برتر شود.
رقابت نهایی در بخش نهایی رویداد «صنعت، نوآوری و زیرساخت» مسکو، میان عبدالله درویش شهردار بیروت برای راه‌اندازی یک اکوسیستم جدید برای تأمین مالی پروژه‌های کارآفرینی، یئو شنگ شهردار ووهان چین برای راه‌اندازی یک استراتژی جدید در حوزه نوآوری و تکنولوژی و علیرضا زاکانی شهردار تهران بود که با ایده طرح «من شهردارم» در این رویداد مشارکت داشت.
کدام ایده تهران توانست برنده جایزه جهانی مسکو شود؟
«من شهردارم» ایده شهردار تهران برای مشارکت شهروندان در اداره شهر بود؛ طرحی که پروژه‌های کوچک‌مقیاس در سطوح محلات مختلف شهر را به رأی مستقیم مردم می‌گذاشت. در سال نخست نظرخواهی برای اجرای این طرح (۱۴۰۱) بالغ بر ۳۴۰ هزار نفر از شهروندان و در سال گذشته (۱۴۰۲) بالغ بر یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر در این نظرخواهی مشارکت کردند. پروژه‌های منتخب مردم به ترتیب اولویت در بودجه سالانه شهرداری گنجانده می‌شد.
در سال نخست این طرح شهروندان بالغ بر هزارو ۴۰۰ پروژه توسعه محلی را ارزیابی و اولویت‌گذاری کردند. در سال گذشته، اما این مقدار به بیش از ۲ هزار پروژه در هر محله با اعتباری بالغ بر ۸ هزار میلیارد تومان افزایش یافت. به این ترتیب برای نخستین بار نظام بودجه‌ریزی مشارکتی و نظرخواهی مستقیم از مردم برای اجرای طرح‌های عمرانی صورت پذیرفت.
آن‌طور که عباس شعبانی، معاون امور مناطق شهرداری تهران می‌گوید، بیش از نیمی از پروژه‌های منتخب مردم برای سال‌جاری (۱۴۰۳) در مناطق مختلف شهر نهایی و به بهره‌برداری رسیده‌است. نمودار همه این پروژه‌ها در یکی از زیرمجموعه‌های سایت شهرداری تهران برای اطلاع عموم بارگذاری شده‌است.
چرا بودجه‌ریزی مشارکتی مورد توجه قرار گرفت؟
مشارکت مستقیم مردم در تهیه اولویت‌های کیک بودجه ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی شهرداری تهران، اقدام تازه‌ای است که در این دوره مدیریت شهری عملیاتی شده‌است. تا پیش از این اعداد و ارقام و محل هزینه درآمد‌های مدیریت شهری، از سوی شهرداری تهیه و به تصویب نمایندگان شهروندان در شورای شهر می‌رسید. اما ارتقای نقش‌آفرینی مردم (از غیرمستقیم به مستقیم) در جریان تدوین مهم‌ترین سند مدیریت شهری چه محاسنی داشت؟
رفیع‌الله آتانی، رئیس مرکز مطالعات شهرداری تهران معتقد است مشارکت مستقیم شهروندان در تدوین بودجه، موجب ارتقای شفافیت و روشن شدن محل هزینه‌کرد اعتبارات خواهد شد. به علاوه همین مشارکت در کنار شفافیت، می‌تواند به افزایش اعتماد افکار عمومی منجر شود، چراکه شهروندان نه‌تن‌ها پروژه‌های توسعه‌ای دلخواه محل کار یا زندگی خود را خودشان انتخاب می‌کنند، بلکه مشاهده و تکمیل آن‌ها پیش چشم‌شان موجب ارتقای رضایت هم خواهد شد.
پیمان «بریکس» چیست؟
بریکس یک تشکیلات جهانی متشکل از قدرت‌های نوظهور جهان مانند برزیل، روسیه، چین، هند و آفریقای جنوبی است که برای گسترش مناسبات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تشکیل شده‌است. علاوه بر کشور‌های مؤسس تاکنون، کشور‌های متعدد دیگری نیز برای عضویت در این پیمان پیش‌قدم شدند؛ پیمانی که عملاً نماینده بیشترین مساحت، جمعیت و بزرگ‌ترین اقتصاد‌های دنیا محسوب شده و در مقابل ائتلاف کشور‌های غربی ارزیابی می‌شود.
کشورمان ایران نیز در زمان ریاست جمهوری شهید آیت‌الله رئیسی در راستای سیاست گسترش مبادلات با کشور‌های دیگر دنیا و پیوستن به معاهدات منطقه‌ای برای عضویت در این پیمان اقدام کرد. عضویت ایران در آگوست ۲۰۲۳ همراه با کشور‌هایی مثل عربستان سعودی، آرژانتین، امارات، اتیوپی و مصر به جمع اقتصاد‌های نوظهور جهان «بریکس» اعلام شد.
کشور‌های عضو بریکس به دنبال گسترش مبادلات فی‌مابین به‌ویژه در حوزه دیپلماسی و اقتصادی هستند. راه‌اندازی بانک مشترک و انجام مبادلات تجاری با ارز‌های محلی برای دور زدن ساختار‌های مالی و اقتصادی دنیای غرب و تحریم‌های ظالمانه ایالات متحده، در دستور کار آن‌ها است. عضویت در این پیمان می‌تواند فرصت منحصر به فردی برای کشورمان در راستای گسترش ظرفیت‌های تجاری باشد.
تعاملات و گسترش دیپلماسی شهری با شهر‌های بریکس
اجلاس ۲۰۲۴ شهرداران «بریکس»، در مسکو پایتخت روسیه برگزار شد. هیئتی هم از شهرداری تهران به نمایندگی از کشورمان در این رویداد حضور داشت. مهم‌ترین دستور کار سفر، گسترش تعاملات بین‌المللی و استفاده از ظرفیت‌های بریکس برای رشد و توسعه زیرساخت‌های شهری عنوان شده بود. در همین راستا لطف‌الله فروزنده، معاون اقتصادی شهردار تهران، نشست‌های مشترکی را با رؤسای بانک‌های معتبر این کشور برگزار کرد.
بحث و تبادل‌نظر با مدیر مجمع ترویج توسعه اقتصادی انجمن اقتصادی بریکس هم از دیگر برنامه‌های وی در این کشور عنوان شده‌است.
هیئت ایرانی همچنین دیدار‌های دوجانبه‌ای با دیگر شهرداران کشور‌های آسیاسی از جمله کوآلالامپور پایتخت مالزی، بیروت پایتخت لبنان و همچنین معاون شهردار مسکو پایتخت روسیه برگزار کرد. نشست با دانشجویان ایرانی مشغول به تحصیل در دانشگاه‌های روسیه، بازدید از کتابخانه ملی، مرکز کنترل ترافیک مسکو و بازدید از دانشکده عمران، معماری و ادبیات دانشگاه مسکو از دیگر برنامه‌های این سفر بود.
حالا انتخاب ایده بودجه‌ریزی مشارکتی «من شهردارم» در رویداد معتبر مسکو، می‌تواند زمینه‌ساز ارتقای دیپلماسی شهری و گسترش روابط بین‌الملل به ویژه در بستر پیمان «بریکس» شود. فرصتی که در تنگنا‌های اقتصادی و برای دور زدن تحریم‌های ظالمانه نباید از آن غفلت کرد.
source