نوآوری در تجهیزات با تحقیقات پیشرو در مهندسی و فناوری

در گفت‌وگو با آنا عنوان شد؛

رئیس سرای نوآوری «نوسازی تجهیزات» دانشگاه آزاد دماوند، انجام تحقیقات پیشرو در زمینه‌های مهندسی و فناوری برای ایجاد نوآوری در تجهیزات را ازجمله مأموریت‌‌های این سرا قلمداد کرد.

خبرگزاری آنا – احسان عربی مفرد؛ تخصص و تجربه، منابع و تجهیزات، شبکه‌سازی و همکاری، اعضای هیأت علمی محقق و ارتباط دانشگاه با صنعت و مراکز تحقیقاتی باعث شد تا دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند سال 1401 مجوز راه‌اندازی سرای نوآوری نوسازی تجهیزات را اخذ کند. فعالیت این سرا از زمان راه‌اندازی تاکنون در راستای تدوین پروژه، راه‌اندازی تجهیزات، تنظیم قرارداد با یک شرکت تولید قطعه و انجام پروژه‌های محدود بوده است.

هادی طبسی دکترای زمین‌شناسی ساختمانی از سال ۱۳۸۰ با مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی همکاری دارد و حدود سه ماه است که به عنوان سرپرست سرای نوآوری نوسازی تجهیزات دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند فعالیت می‌کند. به همین مناسبت با او به گفت‌وگو نشستیم تا جزئیاتی از چگونگی ایجاد، فعالیت‌ها، دستاوردها و برنامه‌‌های این سرا را جویا شویم. در ادامه گفت‌وگوی آنا با طبسی را پی می‌‌گیریم.

آنا: چه مؤلفه‌هایی باعث شد تا سرای نوآوری نوسازی تجهیزات در واحد دانشگاهی دماوند راه‌اندازی شود؟ 

طبسی: انتخاب دانشگاه آزاد اسلامی برای ایجاد سرای نوآوری نوسازی تجهیزات بر اساس مجموعه‌ای از عوامل استراتژیک انجام شد.

تخصص و تجربه: دانشگاه آزاد اسلامی دماوند دارای اعضای هیئت علمی محقق با تجربه در زمینه‌های علمی مکانیک، برق، کامپیوتر و عمران است که می‌توانند به نوآوری در نوسازی تجهیزات کمک کنند.

منابع و تجهیزات: دانشگاه به منابع و تجهیزات پیشرفته‌ای دسترسی دارد که می‌توانند در فرآیند نوسازی و نوآوری مفید باشند.

شبکه‌سازی و همکاری: وجود اعضای هیئت علمی باسابقه و فنی، ارتباط دانشگاه با صنعت و مراکز تحقیقاتی دیگر را گسترش می‌دهد و می‌تواند به تسهیل همکاری‌ها و انتقال دانش کمک کند.

بر اساس این مجموعه‌ عوامل استراتژیک، فعالیت سرای نوآوری نوسازی تجهیزات پس از فرایند‌های اخذ مجوز و … از حدود دو سال پیش آغاز شده است. این فعالیت‌ها شامل مراحل تدوین پروژه، راه‌اندازی تجهیزات، تنظیم قرارداد با شرکت تولید قطعه زیما و انجام پروژه‌های محدود بوده است.

تعطیلی و نبود دانشجویان در ایام کرونا، کمبود نقدینگی در واحد دانشگاهی، نبود پیوستگی در مدیریت سرای نوآوری و شناخت ناکافی از مأموریت سرای نوآوری و بسیاری دلایل دیگر باعث شده سرای نوآوری نوسازی تجهیزات واحد دماوند در سال‌های اخیری که مجوز فعالیت را اخذ کرده، نتواند درآمد غیرشهریه‌ای مناسبی داشته باشد.

آنا: مأموریت‌های سرا چیست؟ تازه‌ترین فعالیت‌های سرای نوآوری نوسازی تجهیزات را تشریح کنید.

طبسی: سرای نوآوری نوسازی تجهیزات مأموریت‌های مختلفی دارد که به بهبود و بهره‌برداری از تجهیزات صنعتی و پژوهشی موجود می‌پردازد. این مأموریت‌ها به صورت کلی شامل؛ نوسازی و بهبود عملکرد تجهیزات موجود در صنایع و مؤسسات پژوهشی، توسعه تجهیزات جدید با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته، انجام تحقیقات پیشرو در زمینه‌های مهندسی و فناوری برای ایجاد نوآوری در تجهیزات، همکاری دانشگاه‌ها با مراکز پژوهشی و صنایع برای افزایش بهره‌وری و کارایی تجهیزات، آموزش کارکنان متخصص در زمینه‌های مختلف مرتبط با نوسازی و توسعه تجهیزات، تربیت نیروی انسانی با مهارت‌های جدید و مرتبط با فناوری‌های نوین، ایجاد و تقویت ارتباطات با صنایع مختلف برای شناسایی نیاز‌ها و ارائه خدمات مشاوره‌ای و فنی به صنایع در زمینه نوسازی تجهیزات، توسعه روش‌ها و تجهیزات پایدار و دوستدار محیط زیست و کاهش مصرف انرژی و مواد اولیه از طریق نوسازی تجهیزات است.

سرای نوآوری نوسازی تجهیزات در برنامه‌های آتی در نظر دارد به ایجاد شبکه‌های همکاری بین‌المللی با سایر مراکز نوآوری و پژوهشی اقدام کند؛ چراکه به تبادل دانش و تجربیات و ارتقای سطح فناوری کمک می‌کند

یکی از فعالیت‌های سرای نوآوری نوسازی تجهیزات، برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی است. سرای نوآوری به تازگی چندین دوره آموزشی تخصصی در زمینه‌های مختلف از جمله تعمیر و نگهداری پیشرفته، آشنایی با قوانین و عقد قرارداد‌ها و … برگزار کرده است. این دوره‌ها با هدف افزایش دانش و مهارت کارکنان و متخصصان صنعت برگزار می‌شوند.

پروژه‌های پژوهش و توسعه (R&D) از دیگر فعالیت‌های سرا هستند، تعدادی تولید محصول پژوهشی در زمینه‌های فناوری‌های نوین مانند استفاده از هوش مصنوعی در بهینه‌سازی تجهیزات، سنسور‌های هوشمند و سیستم‌های مانیتورینگ پیشرفته در شرکت‌ها و هسته‌های فناور مستقر در سرای نوآوری نوسازی تجهیزات دانشگاه آزاد دماوند انجام شده است.

از دیگر فعالیت‌های سرای نوآوری نوسازی تجهیزات مشاوره و همکاری با صنایع بوده است، سرای نوآوری علاوه بر تنظیم تفاهم‌نامه در حال همکاری با چند شرکت صنعتی برای بهبود و نوسازی تجهیزات تولیدی درخواستی آن‌هاست. این همکاری‌ها شامل ارائه خدمات مشاوره‌ای، طراحی و پیاده‌سازی فناوری‌های جدید و بهینه‌سازی فرآیند‌های تولید خواهد بود.

آنا: و چه برنامه‌هایی برای ادامه فعالیت سرا متصور هستید؟

طبسی: توسعه تجهیزات پایدار و سبز یکی از فعالیت‌های پیش روی سرای نوآوری نوسازی تجهیزات است. پروژه‌هایی در زمینه توسعه تجهیزات پایدار و کاهش‌دهنده مصرف انرژی با همکاری دانشگاه‌ها و شرکت‌های تخصصی از برنامه‌های آتی سرای نوآوری است. این پروژه‌ها با هدف محافظت از محیط زیست و کاهش اثرات زیست‌محیطی تجهیزات صنعتی انجام می‌شوند.

ایجاد شبکه‌های نوآوری و همکاری هم از برنامه‌های آینده است. سرای نوآوری در برنامه‌های آتی در نظر دارد به ایجاد شبکه‌های همکاری بین‌المللی با سایر مراکز نوآوری و پژوهشی اقدام کند؛ چراکه به تبادل دانش و تجربیات و ارتقای سطح فناوری کمک می‌کند.

اگر منابع مالی واحد دانشگاهی اجازه دهد؛ توسعه امکانات آزمایشگاهی و تحقیقاتی با تجهیزات پیشرفته برای حمایت از محققان و دانشجویان، برگزاری رویداد‌های علمی به منظور تبادل دانش و تجربیات بین محققان و صنعت، اجرای برنامه‌های شتاب‌دهی جدید برای حمایت از استارت‌آپ‌های نوپا و هسته‌های فناور، ارائه دوره‌های تخصصی آموزشی و مشاوره به هسته‌ها و شرکت‌های فناور، تمرکز بر پروژه‌های نوآورانه در زمینه توسعه فناوری‌های پایدار و محیط زیستی و سرمایه‌گذاری در پژوهش‌های مربوط به انرژی‌های تجدیدپذیر و راهکار‌های کاهش ردپای کربن مد نظر سراست.

آنا: نحوه تعامل و همکاری نهاد‌ها و سازمان‌های مربوط با سرای نوآوری واحد دماوند به چه صورت بوده و آیا تفاهمنامه و یا قراردادی در مدت زمان فعالیت سرا تبادل شده است؟

طبسی: سرای نوآوری نوسازی تجهیزات از طریق امضای تفاهم‌نامه‌ها و قرارداد‌های همکاری، مشاوره و ارائه خدمات تخصصی، برگزاری دوره‌های آموزشی و فعالیت‌های پژوهشی مشترک با نهاد‌ها و سازمان‌های مختلف تعامل و همکاری می‌نماید. این همکاری‌ها باعث ارتقاء سطح دانش فنی، بهبود عملکرد تجهیزات و ایجاد نوآوری در صنعت خواهد شد.

آنا: با توجه به فعالیت متمرکز سرا در زمینه زیرساخت‌های فناوری و نوآوری، پارک‌های علم و فناوری، مراکز رشد، مراکز TTO، مراکز شتاب‌دهی، مراکز کسب و کار، مراکز ثبت اختراع و مراکز خدمات فناوری چه فعالیتی در سرای متبوع شما صورت گرفته است؟

طبسی: اکنون، سرای نوآوری نوسازی تجهیزات دارای ۵ هسته و واحد فناور فعال در زمینه‌های مختلف علمی و صنعتی است. این سرا در راستای توسعه زیرساخت‌های فناوری و نوآوری، فعالیت‌های متعددی را در دوران فعالیت خود داشته است که ازجمله آنها می‌توان ارائه دوره‌های آموزشی تخصصی برای ارتقای دانش فنی و مهارت‌های کارکنان مراکز رشد و سرا، ارائه مشاوره و خدمات تخصصی به استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های نوپا در زمینه نوسازی تجهیزات و توسعه فناوری، فراهم کردن دسترسی به تجهیزات و امکانات پیشرفته سرای نوآوری برای انجام آزمایش‌ها و تحقیقات، مشارکت در برنامه‌های شتاب‌دهی و ارائه مشاوره‌های تخصصی به استارت‌آپ‌ها، کمک به استارت‌آپ‌ها در جذب سرمایه و دسترسی به منابع مالی برای توسعه فناوری، برگزاری دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های تخصصی برای ارتقای مهارت‌ کارکنان مراکز کسب و کار و کمک به تجاری‌سازی اختراعات و نوآوری‌های ثبت شده را برشمرد.

آنا: تأثیرگذاری سرای نوآوری نوسازی تجهیزات بر دانشگاه (درآمد غیرشهریه و …)، شرکت‌های دانش‌بنیان، کارآفرینی، رونق تولید و … چگونه بوده است؟

طبسی: تأثیر سرای نوآوری بر درآمدزایی دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان، کارآفرینی و رونق تولید امری واضح و مشهود است. در صورت حمایت و تحقق سرمایه‌گذاری‌ها، این مرکز باعث ایجاد یک اکوسیستم حمایتی و پویا شده که به توسعه فناوری، کارآفرینی و بهبود وضعیت اقتصادی واحد دانشگاهی کمک شایانی خواهد کرد. بدون شک، بارور شدن مالی و درآمدزایی نیاز به سرمایه گذاری درست و منطقی دارد که کاری غیرممکن نیست.

آنا: استقبال دانشجویان، اعضای هیئت علمی و دانشگاهیان از ایجاد سرای نوآوری چگونه بوده است؟

طبسی: اگر به اهدافی که در سرای نوآوری نوسازی و تجهیزات واحد دماوند مد نظر بوده، برسیم، دانشجویان به ویژه در رشته‌های مهندسی و علوم پایه از امکانات و تجهیزات پیشرفته سرای نوآوری بهره‌مند خواهند شد. بسیاری از دانشجویان علاقه‌مند از دوره‌های آموزشی تخصصی و کارگاه‌های عملی که در سرای نوآوری و مرکز رشد واحد برگزار می‌شود، استفاده کرده‌اند و این باعث افزایش علاقه‌مندی و افزایش مهارت‌های آنها شده است. علاوه بر این، این امر موجب رشد تعداد استارت‌آپ‌ها و هسته‌های فناور جدید نیز شده است که نمود آن در رتبه سطح یک مرکز رشد واحد دانشگاهی دماوند به اثبات رسیده است.

اعضای هیئت علمی گرایش‌های فنی مهندسی و علوم پایه نیز استقبال خوبی از ایجاد سرای نوآوری نشان داده‌اند، به دلیل اینکه این مرکز زمینه همکاری بین دانشگاه و صنعت را فراهم کرده است. این همکاری‌ها اگر مستمر، هدفمند و کاربردی باشد به افزایش کیفیت و جذب منابع مالی جدید کمک خواهد کرد.

در مجموع، استقبال از سرای نوآوری میان دانشجویان، اعضای هیئت علمی و دانشگاهیان بسیار مثبت بوده و این امر نشان‌دهنده اهمیت و کارآمدی اینگونه مراکز در پیشبرد اهداف علمی و فناوری در دانشگاه‌ها و جامعه است.