دلیل اصلی لغو سفر هرتزوگ به جمهوری آذربایجان چه بود؟

شامگاه شنبه خبری منتشر شد که اسحاق هرتزوگ رئیس رژیم صهیونیستی سفر خود به جمهوری آذربایجان برای شرکت در اجلاس بین المللی اقلیمی “کاپ 29” را لغو کرده است.

دفتر نهاد ریاستی رژیم صهیونیستی در بیانیه ای که همان روز منتشر شد اعلام کرد که سفر هرتزوگ به جمهوری آذربایجان برای شرکت در اجلاس کاپ 29 با توجه به «وضعیت امنیتی» و همچنین «دلایل امنیتی» لغو شده است.

صبح روز یکشنبه بود که وزارت خارجه آذربایجان در بیانیه ای با اشاره به برنامه ریزی های گسترده ای که برای این سفر انجام گرفته بود، ضمن رد مسائل امنیتی اعلام کرد که این سفر به دلیل عدم اجازه ترکیه برای استفاده هواپیمای رئیس رژیم صهیونیستی از آسمان کشورش لغو شده است.

در آن بیانیه آمده است که متأسفانه مذاکرات فشرده چند روزه از مجاری دیپلماتیک هیچ نتیجه‌ای در بر نداشت. اوضاع پیرامون سفر هرتزوگ به‌دلایلی خارج از کنترل کشورمان به وجود آمد.

در اینجا یک سوال مطرح می شود: علت لغو سفر هرتزوگ به باکو دلایل امنیتی و نگرانی های امنیتی مقامات صهیونیستی بود یا اجازه ندادن ترکیه برای عبور هواپیمایش؟

در پاسخ به این سوال لازم است که یک پیشینه کوتاه از رفتار ترکیه در قبال جمهوری آذربایجان ذکر شود:

– طی 3 دهه گذشته از استقلال جمهوری آذربایجان و بخصوص یک دهه اخیر، ترکیه همه تلاش خود را داشته تا همسایه ترک خود را نرنجاند. این سیاست تحت عنوان اینکه دو کشور ترکیه و جمهوری آذربایجان”یک ملت در قالب دو دولت” هستند، خود را نشان داده و دنبال شده است. نمونه این اقدامات، رفتار ترکیه با ارمنستان است که علیرغم پذیرش ارمنستان به عنوان یک کشور بلافاصله بعد از استقلال آن، بدلیل اختلافات باکو و ایروان، آنکارا تحریم ارمنستان را در پیش گرفت و مرزهای خود را به روی این کشور بست.

همچنین در سال 2007 ترکیه گفتگوهایی را با ایروان آغاز کرد تا روند عادیسازی را دنبال کند اما بلافاصله بعد از اعلام نارضایتی باکو، از مذاکرات عقب نشینی کرده و آن را مسکوت گذاشت.

مقامات ترکیه طی سالهای گذشته همواره اعلام کرده اند که هیچ کاری در منطقه و مجامع بین المللی نمی کنند که باعث رنجش یا ناراحتی کشور دوست و برادر، آذربایجان شود و در موضوع ارمنستان نیز همه اقداماتشان را در هماهنگی با باکو دنبال خواهند کرد.

– در ماجرای جنگ غزه، ترکیه بعد از کش و قوس فراوان اقدام به قطع روابط تجاری خود به صورت رسمی با رژیم صهیونیستی کرد اما در همین شرایط نیز از خط لوله نفت باکو-تفلیس-جیحان به اذعان “اوزلم زنگین” نماینده حزب عدالت و توسعه در پارلمان این کشور روزانه 700 هزار بشکه نفت از جمهوری آذربایجان به دریای مدیترانه می رود که باز هم به اذعان آمار رسمی شرکت نفتی سوکار، بخش بزرگی از این نفت عاید رژیم صهیونیستی می شود. باکو بیش از 40 درصد نفت رژیم صهیونیستی را تامین می کند که مسیر آن از ترکیه است. آنکارا که روابط تجاری خود(حداقل در بعد رسمی) را قطع کرده، تاکنون به خود اجازه نداده که مانع عبور نفت جمهوری آذربایجان به سرزمین های اشغالی شود که این موضوع نیز نشان از تلاش ترکیه برای راضی نگه داشتن آذربایجان است.

در چنین شرایطی این سوال پیش می آید که با توجه به تبلیغات عظیم جمهوری آذربایجان برای برگزاری موفق “بزرگترین رویداد تاریخ” خود و تلاش برای برگزاری این اجلاس به شکلی موفق و بدون حاشیه که از قضا رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه نیز در آن شرکت کرده است، ‌آیا آنکارا حاضر می شود با یک تصمیم(عدم اجازه به پرواز هواپیمای هرتزوگ از آسمانش)، همه معادلات باکو را بر هم زده و این اجلاس را به حاشیه ببرد؟

این سوال وقتی جدیتر مطرح می شود که بدانیم در ماه آگوست که ترکیه مرتباً رژیم اسرائیل را مورد انتقاد قرار می داد و از نتانیاهو به عنوان “قصاب غزه” و “هیتلر جدید” یاد می کرد، در رزمایش دریایی آمریکا در دریای مدیترانه که برای حفاظت از رژیم صهیونیستی در مقابل حملات انصار الله یمن، مقاومت عراق و لبنان و نیز پاسخ های نظامی ایران انجام گرفت، بزرگترین ناو ترکیه به نام “آنادولو تی سی جی” نیز حضور داشت که باعث انتقاد بسیاری در داخل ترکیه شد.

از سوی دیگر این نکته را باید در نظر گرفت که بدلیل حجم وسیع جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان، هر روز شاهد اعتراضات مردمی در سراسر دنیا هستیم که جمهوری آذربایجان نیز از آن مستثنی نیست و اتفاقاً بدلیل برگزاری یک اجلاس بین المللی، محل مناسبی برای اعتراض و اقدام علیه رئیس رژیم جنایتکار صهیونیستی است. طی روزهای گذشته که اجلاس کاپ 29 در جریان است، علیرغم سانسور شدید خبری درباره اعتراضات به رژیم صهیونیستی در باکو، اخبار اعتراضات و دستگیری معترضان از جمله “سیاوش حسین‌اف” روحانی شیعه و “کامران ممدلی” فعال زیست محیطی به گوش می رسد.

با توجه به موارد ذکر شده می توان اینگونه برداشت کرد که به دلایل امنیتی و نگرانی مقامات صهیونیستی از وضعیت اجلاس کاپ 29 و نیز امکان افزایش اعتراضات در باکو که ممکن است دردسرهای زیادی برای تیم اسرائیلی به همراه داشته باشد، علیرغم برنامه ریزی اولیه مجبور به لغو این مشارکت شده اند. باکو نیز که به طور کامل از حضور رئیس رژیم صهیونیستی ناامید شده، تصمیم گرفت این بیانیه را صادر کند تا به 2 هدف برسد:

اول: خود را از مظان اتهام ناتوانی در تامین امنیت تیم صهیونیستی تبرئه کرده و باکو را همچنان آرام و امن نشان دهد و دوم: به همراه همیشگی خود آنکارا و اردوغان یک کریدیت بزرگ با استفاده از “روغن ریخته” بدهد که به نوعی اقدامات ترکیه طی سالهای گذشته را جبران کرده باشد.

بر همین اساس درباره لغو سفر هرتزوگ به باکو می توان به همان بیانیه دفتر ریاستی رژیم اسرائیل استناد کرد که آن را ناشی از دلایل و وضعیت امنیتی خوانده بود، نه بیانیه وزارت خارجه آذربایجان که یک روز بعد منتشر شد و دلیل دیگری ذکر کرده بود.