در دنیای حمل‌ونقل هوشمند، شرکت‌های تاکسی اینترنتی به‌عنوان جایگزینی مدرن برای تاکسی‌های سنتی ظهور کرده‌اند. این پلتفرم‌ها نه‌تنها تجربه حمل‌ونقل را برای مسافران تسهیل کرده‌اند، بلکه تحولی اساسی در بازار کار رانندگان ایجاد کرده‌اند. دو شرکت ایرانی اسنپ و تپسی در برابر غول‌های بین‌المللی اوبر و لیفت در این بازار رقابتی فعالیت دارند. اما این پلتفرم‌ها از چه زمانی آغاز به کار کردند و چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟ در این مقاله به مقایسه این چهار شرکت از ابعاد مختلف می‌پردازیم.
تاریخچه شرکت‌ها
اسنپ و تپسی؛ پیشگامان داخلی
اسنپ در سال ۱۳۹۳ (۲۰۱۴ میلادی) فعالیت خود را آغاز کرد و به‌سرعت به بزرگ‌ترین سرویس تاکسی اینترنتی ایران تبدیل شد. این شرکت با الگوبرداری از مدل‌های موفق جهانی، توانست در مدت کوتاهی بخش زیادی از بازار ایران را در اختیار بگیرد. در ادامه، تپسی در سال ۱۳۹۵ (۲۰۱۶ میلادی) وارد میدان شد و با تمرکز بر کیفیت خدمات و تعامل بهتر با رانندگان، سهم قابل‌توجهی از بازار را به دست آورد. این رقابت باعث شد که هر دو شرکت برای بهبود خدمات و افزایش تعداد کاربران، راهکارهای متنوعی را ارائه دهند.
اوبر و لیفت؛ بازیگران جهانی
اوبر در سال ۲۰۰۹ در آمریکا راه‌اندازی شد و امروزه در بیش از ۷۰ کشور فعالیت دارد. این شرکت با نوآوری‌های مداوم، از جمله تاکسی‌های خودران، خدمات اشتراک‌گذاری سفر و حتی تحویل غذا، به یکی از قدرتمندترین برندهای حمل‌ونقل جهان تبدیل شده است. لیفت نیز در سال ۲۰۱۲ تأسیس شد و با تمرکز بر بازار آمریکای شمالی، به یکی از رقبای اصلی اوبر تبدیل شد. رقابت میان این دو شرکت آمریکایی باعث شد که خدمات تاکسی اینترنتی در ایالات متحده و بسیاری از کشورهای دیگر به یک استاندارد تبدیل شود.
مقایسه اسنپ و تپسی با اوبر و لیفت
گستره فعالیت
اوبر در بیش از ۷۰ کشور فعالیت دارد و به‌عنوان یک برند جهانی شناخته می‌شود. لیفت اما بیشتر بر بازار آمریکای شمالی متمرکز است و در کشورهای محدودی فعالیت دارد. در مقابل، اسنپ و تپسی به دلیل تحریم‌های بین‌المللی و ساختار بازار ایران، تنها در داخل کشور فعالیت می‌کنند. این محدودیت باعث شده که نتوانند مانند اوبر و لیفت در بازارهای جهانی حضور داشته باشند، اما در ایران توانسته‌اند جایگاه خود را تثبیت کنند.
مدل کسب‌وکار
تمامی این شرکت‌ها از مدل اقتصادی پلتفرم واسطه‌ای استفاده می‌کنند. این مدل به این صورت است که شرکت‌ها بدون نیاز به مالکیت خودرو، به‌عنوان یک واسطه میان رانندگان و مسافران عمل می‌کنند. در این میان، اوبر و لیفت علاوه بر تاکسی اینترنتی، خدماتی مانند اسکوتر، دوچرخه و خودروهای خودران نیز ارائه می‌دهند. این در حالی است که اسنپ و تپسی بیشتر بر حمل‌ونقل درون‌شهری، خدمات پیک و وانت تمرکز دارند. تنوع خدمات اوبر و لیفت باعث شده که این دو شرکت بتوانند مخاطبان گسترده‌تری را جذب کنند.
قیمت‌گذاری و مقرون‌به‌صرفه بودن
قیمت یکی از مهم‌ترین فاکتورها در انتخاب سرویس‌های تاکسی اینترنتی است. در ایران، اسنپ و تپسی به دلیل هزینه‌های پایین‌تر نیروی کار و سوخت، ارزان‌تر از رقبای خارجی هستند. در مقابل، اوبر و لیفت بسته به زمان و مکان، قیمت‌های متغیری دارند و مدل‌های تخفیفی مختلفی را ارائه می‌دهند. مدل قیمت‌گذاری پویا در اوبر باعث می‌شود که هزینه سفر در ساعات اوج مصرف به‌شدت افزایش یابد. در مقابل، اسنپ و تپسی معمولاً قیمت‌های ثابتی دارند که باعث می‌شود مسافران بتوانند بهتر برنامه‌ریزی کنند.
کیفیت خدمات و فناوری
اوبر و لیفت از هوش مصنوعی و تحلیل داده‌های گسترده برای بهبود تجربه کاربری استفاده می‌کنند. این شرکت‌ها سیستم‌های امتیازدهی دقیق‌تری دارند و پشتیبانی قوی‌تری را برای مسافران و رانندگان ارائه می‌دهند. در مقابل، اسنپ و تپسی نیز اپلیکیشن‌های کاربرپسندی دارند، اما کیفیت خدمات آن‌ها بسته به شهرها متغیر است. در برخی از شهرهای کوچک، دسترسی به رانندگان در اسنپ و تپسی دشوارتر از شهرهای بزرگ است. از نظر فناوری و بهینه‌سازی تجربه کاربری، اوبر و لیفت همچنان جلوتر از رقبای ایرانی خود هستند.
رضایت رانندگان و مشتریان
یکی از مهم‌ترین چالش‌های تاکسی‌های اینترنتی، تعامل با رانندگان است. در اوبر و لیفت، رانندگان به دلیل نرخ‌های بالاتر و مدل‌های انگیزشی، رضایت بیشتری دارند. در مقابل، در ایران، رانندگان اغلب از میزان کمیسیون بالا و تعرفه‌های پایین گلایه دارند. کاهش تعرفه‌های سفر و افزایش هزینه‌های سوخت باعث شده که بسیاری از رانندگان تمایلی به فعالیت مستمر در این پلتفرم‌ها نداشته باشند.
چالش‌ها و معایب هر شرکت
چالش‌های اسنپ و تپسی
تحریم‌ها یکی از موانع اصلی توسعه این پلتفرم‌هاست که دسترسی آن‌ها به فناوری‌های بین‌المللی و سرمایه‌گذاری خارجی را محدود کرده است. همچنین، نبود قوانین شفاف برای حمایت از رانندگان و مشکلات مربوط به تعرفه‌ها و هزینه‌های جانبی، باعث نارضایتی بخشی از کاربران و رانندگان شده است. یکی دیگر از چالش‌های اسنپ و تپسی، عدم دسترسی به سیستم‌های پرداخت بین‌المللی است که امکان توسعه در سایر کشورها را برای آن‌ها غیرممکن کرده است.
چالش‌های اوبر و لیفت
این شرکت‌ها در کشورهای مختلف با قوانین سخت‌گیرانه‌ای روبه‌رو هستند که گاهی آن‌ها را مجبور به تغییر مدل کسب‌وکار خود می‌کند. همچنین، رقابت شدید با تاکسی‌های سنتی و سایر سرویس‌های حمل‌ونقل آنلاین، هزینه‌های بازاریابی آن‌ها را افزایش داده است. از سوی دیگر، افزایش هزینه‌های بیمه و حقوق رانندگان، فشار مالی قابل‌توجهی به این شرکت‌ها وارد کرده است.
جمع‌بندی
انتخاب بهترین سرویس بستگی به نیاز کاربران دارد. اگر کیفیت، فناوری و پوشش جهانی مهم باشد، اوبر و لیفت گزینه‌های بهتری هستند. اما اگر قیمت مناسب و دسترسی داخلی اولویت داشته باشد، اسنپ و تپسی انتخاب‌های بهتری خواهند بود. هر چهار شرکت مزایا و معایب خود را دارند، اما آنچه مسلم است، تاکسی‌های اینترنتی آینده حمل‌ونقل شهری را متحول کرده‌اند و رقابت در این حوزه همچنان ادامه دارد.
source