صنعت بیمه در ایران، با وجود قدمت و اهمیت خود در تأمین امنیت اقتصادی و اجتماعی، در سال‌های اخیر شاهد تحولات قابل توجهی، به ویژه در مواجهه با ظهور استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوین، بوده است. گویا آیتی در این گزارش به بررسی وضعیت کنونی بیمه برای فعالین استارتاپ‌ها، چالش‌های پیش رو و فرصت‌های موجود می‌پردازد.
وضعیت کنونی و چالش‌ها
صنعت بیمه در ایران، همچون بسیاری از صنایع سنتی، در مواجهه با سرعت بالای رشد و تغییرات در اکوسیستم استارتاپی، با چالش‌هایی روبرو است:
- ناهمخوانی قوانین و مقررات با ماهیت استارتاپ‌ها: بسیاری از قوانین و آیین‌نامه‌های بیمه‌ای، از جمله قانون نظام صنفی و آیین‌نامه‌های اجرایی آن (مانند آیین‌نامه اجرایی مواد ۲ و ۱۲ و تبصره ماده ۸۷ قانون نظام صنفی که به چگونگی صدور مجوز و نظارت بر فعالیت‌های صنفی در فضای مجازی می‌پردازد)، پیش از ظهور گسترده استارتاپ‌ها تدوین شده‌اند. این موضوع می‌تواند منجر به ابهاماتی در پوشش بیمه‌ای برای مدل‌های کسب‌وکار نوآورانه و غیرمتعارف شود. برای مثال، بسیاری از استارتاپ‌ها رابطه مزدبگیری سنتی ندارند و تعریف بیمه برای فریلنسرها و شاغلان پلتفرمی هنوز در حال تکامل است.
- پوشش بیمه‌ای نامتناسب: نیازهای بیمه‌ای استارتاپ‌ها، به دلیل ماهیت پویا، ریسک‌پذیری بالا، و تنوع در استخدام (از جمله کارکنان دورکار و فریلنسر)، با شرکت‌های سنتی متفاوت است. پوشش‌های بیمه‌ای موجود ممکن است به طور کامل نیازهای آن‌ها را پوشش ندهند و یا انعطاف‌پذیری لازم را نداشته باشند. به عنوان مثال، بیمه بیکاری برای شاغلان کسب و کارهای مجازی که فاقد رابطه مزدبگیری هستند، هنوز به طور کامل تعریف نشده است.
- سختی اخذ مجوز و بوروکراسی: فرآیندهای اداری برای اخذ مجوزهای لازم و پوشش‌های بیمه‌ای برای استارتاپ‌ها، به دلیل پیچیدگی و بوروکراسی، ممکن است زمان‌بر و دشوار باشد و با چابکی مورد نیاز یک استارتاپ همخوانی نداشته باشد.
- عدم آگاهی کافی: هم استارتاپ‌ها و هم شرکت‌های بیمه ممکن است از تمام ظرفیت‌ها و چالش‌های یکدیگر آگاهی کافی نداشته باشند. استارتاپ‌ها از پیچیدگی‌های صنعت بیمه و نیازهای آن بی‌خبرند و شرکت‌های بیمه نیز با مدل‌های کسب‌وکار نوظهور و ریسک‌های خاص آن‌ها آشنایی ندارند.
- شکاف دیجیتال: با وجود رشد اینشورتک (فناوری‌های بیمه) در ایران، هنوز فاصله قابل توجهی با بازارهای پیشرفته جهانی وجود دارد. هوش مصنوعی، کلان داده‌ها و رایانش ابری پتانسیل بالایی برای افزایش کارایی در صنعت بیمه دارند که هنوز به طور کامل در ایران به کار گرفته نشده‌اند.
فرصت‌ها و راهکارها
با وجود چالش‌ها، فرصت‌های بزرگی برای توسعه و همگرایی صنعت بیمه و اکوسیستم استارتاپی در ایران وجود دارد.
توسعه اینشورتک: رشد نفوذ اینترنت و موبایل در ایران، افزایش جمعیت جوان و فناوری‌محور، و نیاز کسب‌وکارها به خدمات متنوع و سریع بیمه‌ای، بازار اینشورتک را جذاب کرده است. استارتاپ‌هایی مانند “ازکی” و “بیمه بازار” نشان داده‌اند که می‌توانند در بخش‌هایی مانند مقایسه بیمه، فروش آنلاین، بازاریابی خلاقانه و توسعه زیرساخت APIهای بیمه‌ای فعال باشند.
شخصی‌سازی بیمه: با استفاده از هوش مصنوعی و تحلیل داده‌ها، می‌توان بیمه‌های شخصی‌سازی شده‌ای را ارائه داد که متناسب با نیازها و شرایط خاص استارتاپ‌ها و کارکنان آن‌ها باشد. این امر می‌تواند شامل بیمه‌های مبتنی بر سبک زندگی، داده‌های سلامتی، یا حتی عادات رانندگی باشد.
بیمه‌های خرد و منعطف: ارائه خدمات بیمه‌ای خرد و ارزان‌قیمت (میکروبیمه) برای پوشش ریسک‌های خاص و کوتاه‌مدت می‌تواند برای بسیاری از استارتاپ‌ها و فریلنسرها جذاب باشد. همچنین، ارائه بیمه‌های کوتاه‌مدت و منعطف، به جای قراردادهای بلندمدت و سفت و سخت، می‌تواند با پویایی استارتاپ‌ها همخوانی داشته باشد.
بیمه‌های مشاغل خانگی و آزاد: سازمان تأمین اجتماعی پوشش‌های بیمه‌ای برای مشاغل آزاد و خانگی ارائه می‌دهد که می‌تواند برای برخی از استارتاپ‌ها و فریلنسرها قابل استفاده باشد. این بیمه‌ها شامل بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت می‌شوند و تسهیلاتی مانند معافیت از عوارض اداری و تجاری را نیز در بر می‌گیرند.
تغییر نگرش و همکاری متقابل: شرکت‌های بیمه سنتی باید با تغییر نگرش و همکاری با استارتاپ‌ها، از قابلیت‌های آن‌ها در حوزه فناوری و نوآوری بهره ببرند. ایجاد شتابدهنده‌ها و فضاهای همکاری مشترک می‌تواند به تبادل دانش و توسعه راهکارهای جدید کمک کند.
شفافیت و آموزش: افزایش آگاهی عمومی در زمینه اهمیت بیمه و نحوه استفاده از آن، به ویژه برای کسب‌وکارهای نوپا، ضروری است. پلتفرم‌های آنلاین می‌توانند اطلاعات بیمه‌ای را به طور شفاف و در دسترس عموم قرار دهند و فرآیند خرید بیمه را ساده کنند.
گام اول برای بیمه افراد دورکار در استارتاپ ها را رضا الفت‌نسب، رئیس اتحادیه کشوری صنف کسب‌وکارهای مجازی برداشت و خواستار به رسمیت شناختن بیمه افراد دورکار شد. الفت نسب در نامه‌ای خطاب به باقری‌اصل، دبیر کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال، خواستار پیگیری لازم برای بیمه شدن این افراد شد.
نتیجه‌گیری
دنیای بیمه در ایران در حال گذر از یک مرحله سنتی به سوی یک اکوسیستم دیجیتال و نوآورانه است. استارتاپ‌ها نقش کلیدی در تسریع این تحول ایفا می‌کنند. با برطرف کردن چالش‌های قانونی و بوروکراتیک، ارائه پوشش‌های بیمه‌ای منعطف و متناسب با نیازهای خاص استارتاپ‌ها، و افزایش همکاری بین بازیگران سنتی و نوین، می‌توان به آینده‌ای روشن‌تر برای صنعت بیمه در ایران امیدوار بود که در آن، بیمه نه تنها یک کالای لوکس، بلکه یک همراه روزمره و ضروری برای همه کسب‌وکارها، به ویژه استارتاپ‌های نوآور، باشد.
اگر شما هم صاحب یک استارتاپ هستید یا در فضای فریلنسری فعالیت می‌کنید، تجربه‌تان از برخورد با بیمه چه بوده؟
آیا تا به حال با چالش‌های گفته‌شده مواجه شده‌اید؟
نظرتان را درباره آینده بیمه در دنیای استارتاپ‌ها با ما در میان بگذارید. 👇
ما منتظر شنیدن دیدگاه‌های شما هستیم.
source