کرسی علمی – ترویجی با عنوان «رستگاری در رضایت ایمانی؛ نه در هدایت اسلامی» با ارائه پژوهشگر و استاد حوزه فلسفه دین برگزار شد و منتقدان حلیل خود را در رد این فرضیه ارائه کردند.
به گزارش خبرنگار آنا، کرسی علمی – ترویجی با عنوان «رستگاری در رضایت ایمانی؛ نه در هدایت اسلامی» با ارائه مرتضی براتی پژوهشگر و استاد حوزه فلسفه دین در سالن اجتماعات ابن سینای این دانشگاه برگزار شد.
این نشست تخصصی که با هدف بازخوانی مفاهیم ایمانی و تبیین جایگاه رضایت قلبی در سلوک معنوی طراحی شده بود، با حضور جمعی از استادان، دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به مباحث کلامی و فلسفه دین همراه شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان در این نشست به طرح دیدگاه‌های نوین خود درباره تفاوت‌های مفهومی بین «رضایت ایمانی» و «هدایت اسلامی» پرداخت و با استناد به متون دینی و فلسفی، رویکرد‌های سنتی به مقوله رستگاری را مورد نقد و بررسی قرار داد.
مرتضی براتی تأکید کرد: رستگاری را نباید صرفاً در چارچوب هدایت تشریعی و احکام عملی اسلام جست‌و‌جو کرد، بلکه رسیدن به رضایت باطنی و ایمان قلبی، محور اصلی نجات انسان است.
وی با اشاره به آیات قرآن کریم افزود: خداوند در قرآن، مقوله ایمان و اسلام را به عنوان دو مفهوم متمایز معرفی می‌کند. آیاتی همچون «قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا ۖ قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَلَٰکِنْ قُولُوا أَسْلَمْنَا» (حجرات:۱۴) نشان می‌دهد که تسلیم ظاهری (اسلام) لزوماً به معنای دستیابی به حقیقت ایمان (ایمان قلبی) نیست و این تفکیک قرآنی، پایه‌ای برای فهم لایه‌های عمیق‌تر رابطه انسان با خداوند است.
این بحث با ارائه نمونه‌هایی از آرای عرفا و فلاسفه اسلامی همراه شد و پرسش‌هایی درباره نسبت‌سنجی بین شریعت، طریقت و حقیقت در اندیشه دینی را به میان آورد.
نشست مذکور با واکنش‌های متفاوت حضار مواجه شد.
منتقد دیدگاه «رستگاری در رضایت ایمانی؛ نه در هدایت اسلامی» با تأکید بر تعامل اسلام با حقوق شهروندی و قوانین اجتماعی بیان کرد: اسلام نه‌تنها به شریعت و سنت‌های الهی، بلکه به حقوق شهروندی و قوانین جوامع احترام می‌گذارد و نمونه بارز این رویکرد، رفتار امام خمینی(ره) در دوران تبعید در پاریس است؛ ایشان با وجود امکان شرعی ذبح گوسفند، به‌دلیل رعایت قوانین و حقوق شهروندی فرانسه، اجازه انجام این عمل در حیاط منزل را ندادند و فرمودند: «نمی‌توانیم قوانین کشوری که در آن زندگی می‌کنیم را نادیده بگیریم»، این اقدام، نشان‌دهنده تعادل بین التزام به احکام دینی و احترام به حقوق جامعه است.
حجت‌الاسلام سیدمهدی میرعلی‌اکبری افزود: اسلام با اصل «لَا ضَرَرَ وَلَا ضِرَارَ» (وسائل الشیعه، ج۱۷، ص۲۳۴) هرگونه اقدام زیان‌بار به حقوق دیگران یا نظم عمومی را رد می‌کند، بنابراین، هدایت اسلامی نه‌تنها با رضایت ایمانی در تضاد نیست، بلکه چارچوبی برای تحقق عدالت و صلاح جمعی فراهم می‌سازد.
حجت‌الاسلام محسن ترابی‌فر دیگر منتقد حاضر در این جلسه هم با تأکید بر لزوم توجه توأم به ظاهر و باطن دین تشریح کرد: نمی‌توانیم ادعا کنیم که ظواهر اسلامی بی‌ارتباط به باطن ایمانی است، همان‌گونه که خداوند در حدیثی قدسی می‌فرماید: «قولوا لا إله إلا الله تفلحوا»، این فرمان الهی نشان می‌دهد که هم اقرار زبانی (ظاهر) و هم تصدیق قلبی (باطن) در مسیر رستگاری ضروری است و نادیده گرفتن ظواهر شریعت به بهانه تأکید بر باطن‌گرایی، ممکن است به تقلیل‌گرایی در دین بینجامد.
source