لو رفتن سوالات امتحانات نهایی صحت دارد/ آموزش و پرورش نباید انکار کند

سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس در گفت‌وگو با آنا:

در حالی که وزارت آموزش و پرورش، از وزیر تا رئیس مرکز ارزشیابی، هرگونه لو رفتن سوالات امتحانات نهایی را تکذیب کرده‌اند، سخنگوی کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس با تأیید خبر نشت سوالات در امتحانات نهایی امسال، از بروز خطاهای انسانی و ضعف‌های امنیتی در سیستم آموزش و پرورش گفت و خواستار پیگیری جدی این تخلفات شد.

به گزارش خبرنگار آنا، در حالی که وزارت آموزش و پرورش، از وزیر آموزش و پرورش تا رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزشی وزارت آموزش و پرورش هرگونه لو رفتن سوالات امتحانات نهایی را تکذیب کرده‌اند، خبرنگار آنا در گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام احمد حسین فلاحی، سخنگوی کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس، نظر وی را درباره این مسئله جویا شد. فلاحی با تأیید خبر نشت سوالات در امتحانات نهایی امسال، از بروز خطا‌های انسانی و ضعف‌های امنیتی در سیستم آموزش و پرورش گفت و خواستار پیگیری جدی این تخلفات شد.

تکذیب رسمی در برابر گزارش‌های میدانی

خبرنگار آنا در این گفت‌و‌گو با اشاره به موضع‌گیری رسمی مسئولان آموزش و پرورش گفت: آموزش و پرورش، از وزیر تا رئیس مرکز ارزشیابی، اعلام کرده‌اند که هیچ‌گونه نشتی در سوالات امتحانات نهایی امسال وجود نداشته و کل موضوع را تکذیب کرده‌اند. اما مصاحبه‌هایی که ما با داوطلبان داشتیم، نشان می‌دهد که سوالات در برخی موارد پیش از امتحان در اختیار دانش‌آموزان قرار گرفته است.

بر اساس گزارش‌های میدانی و روایت دانش‌آموزان، سوالات یا در زمان طراحی و چاپ به بیرون درز کرده یا دانش‌آموزان سر جلسه با خود گوشی همراه برده‌اند و از برگه‌ها عکس و فیلم گرفته‌اند. این محتوا‌ها پس از آن در فضای مجازی منتشر شده است.

تأیید رسمی از زبان نماینده مجلس

حجت‌الاسلام احمد حسین فلاحی، سخنگوی کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس در پاسخ به خبرنگار آنا گفت: احسان عظیمی‌راد، سخنگوی کمیسیون آموزش، این موضوع را تایید کرده و گفته که امسال به ما خبر رسیده که سوالات امتحان نهایی لو رفته.

فرآیند حفاظت سخت‌گیرانه؛ اما آیا کافی است؟

خبرنگار آنا در ادامه با اشاره به روند جدید برگزاری امتحانات نهایی گفت: در سال‌های اخیر شیوه‌ای برای امنیت امتحانات نهایی پیاده‌سازی شده که سوالات به صورت رمزگذاری‌شده به حوزه‌های امتحانی سراسر کشور ارسال می‌شوند و فقط چند دقیقه قبل از شروع آزمون، رمز آنها باز می‌شود. این شیوه از نظر فنی و امنیتی بسیار سنگین و پیچیده است و برای نخستین بار در چند سال اخیر در سیستم آموزش و پرورش اجرا می‌شود.

با این حال، اگرچه سیستم رمزگذاری و قرنطینه، از بیرون نفوذناپذیر به نظر می‌رسد، اما برخی از گزارش‌ها احتمال نشت اطلاعات از درون سیستم را مطرح می‌کنند.

فلاحی: خطای انسانی را نباید نادیده گرفت

فلاحی در این‌باره اظهار داشت: این‌که سوالات به راحتی قبل از امتحان در اختیار افراد قرار بگیرد خیلی بعید است، اما اینکه سهل‌انگاری‌ای در سیستم آموزشی پیش آمده باشد یا سوالات به نحوی از مرحله طراحی یا توزیع نشت کرده باشد، رد نمی‌کنیم.

وی ادامه داد: احتمال دارد استاد یا طراح سوال دقت نکرده باشد و سوالی بسیار مشابه یا عیناً تکراری از بانک سوالات سال گذشته انتخاب شده باشد. اگر کسی در فرآیند طراحی کوتاهی کند یا سهل‌انگاری داشته باشد، ممکن است سوالات شبیه سال قبل باشد یا حتی بدون تغییر منتشر شود. این اتفاق، حتی اگر در چند مورد معدود هم باشد، نگران‌کننده است.

انتشار سوالات از داخل جلسه

در ادامه گفت‌و‌گو، خبرنگار آنا با اشاره به برخی تصاویر و فیلم‌هایی که در فضای مجازی منتشر شده، افزود: برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که نشت سوالات از داخل جلسه امتحان نیز رخ داده است. برخی دانش‌آموزان توانسته‌اند گوشی همراه به داخل جلسه ببرند و از برگه سوالات عکس و فیلم بگیرند.

فلاحی در این‌باره نیز گفت: این خطا را هم نمی‌شود نادیده گرفت. ممکن است مراقبت کافی نشده باشد، یا فردی پس از طرح سوال، از طریق سیستم یا گوشی، تصاویر را منتشر کرده باشد. اما اینکه این اتفاق به صورت گسترده و سیستماتیک رخ داده باشد، هنوز نیاز به بررسی دارد.

فلاحی: نباید به‌راحتی از کنار این اتفاق گذشت

سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس تأکید کرد: اگر مشخص شود که سوالات لو رفته یا تشابه زیاد با سوالات سال‌های گذشته دارد، این مسئله باید با حساسیت پیگیری شود. نمی‌توان این را صرفاً به خطای فردی محدود کرد. نظام آموزشی باید با دقت بیشتری بانک سوالات را بررسی کند.

وی در ادامه گفت: اگر حتی یک نفر در فرآیند طراحی یا ارسال سوالات دچار سهل‌انگاری شود، ممکن است سوالات در اختیار افراد غیرمجاز قرار بگیرد. با اینکه آموزش و پرورش تلاش کرده امنیت سیستم را بالا ببرد، اما هنوز این خطرات وجود دارد.

شبکه فساد؟ شاید نه، اما نواقص جدی وجود دارد

فلاحی در پاسخ به سوال خبرنگار آنا درباره احتمال وجود شبکه فساد مشابه آنچه در کنکور سراسری تجربه شده، گفت: در سیستم کنکور، چون رقابت برای دانشگاه شدیدتر بوده، این شبکه‌ها شکل گرفته بود. اما در امتحانات نهایی آموزش و پرورش که ساختار تازه‌تری دارند، هنوز نمی‌شود گفت شبکه‌ای شکل گرفته، ولی نمی‌توان هم از احتمال تخلف چشم‌پوشی کرد.

مطالبه شفاف‌سازی از آموزش و پرورش

فلاحی در پایان گفت: با توجه به گزارش‌هایی که به دست ما رسیده، وزارت آموزش و پرورش موظف است در این زمینه شفاف‌سازی کند. مردم باید بدانند چه اتفاقی افتاده و اگر کوتاهی بوده، چه برخوردی با عوامل آن صورت خواهد گرفت. انکار کامل، راه‌حل نیست.