لیزیک را فراموش کنید؛ روش بهتری در راه است

انسان‌های زیادی در سراسر جهان دچار مشکلات بینایی از تاری دید گرفته تا نابینایی هستند. با این حال، همه نمی‌خواهند از عینک یا لنز‌های تماسی استفاده کنند، به همین خاطر، هر ساله صد‌ها هزار نفر عمل جراحی اصلاح بینایی مانند لیزیک انجام می‌دهند. در لیزیک با کمک لیزر، قرنیه را تغییر شکل می‌دهند و بینایی را اصلاح می‌کنند. این عمل رایج و ایمن است؛ اما محدودیت‌ها و ریسک‌هایی دارد و برش قرنیه، یکپارچگی ساختاری چشم را تضعیف می‌کند. 

ایده‌ای تازه؛ تغییر شکل قرنیه بدون برش

«مایکل هیل»، استاد شیمی کالج اکسیدنتال و همکارش «برایان وونگ» استاد و جراح دانشگاه تحقیقات دولتی کالیفرنیا، ارواین، روشی جایگزین به نام تغییر شکل الکترومکانیکی (electromechanical reshaping) یا به اختصار (EMR) را بررسی می‌کنند.

وونگ توضیح می‌دهد: «کل این اثر به طور تصادفی کشف شد. من به بافت‌های زنده به عنوان مواد قالب‌پذیر نگاه می‌کردم و کل این فرآیند اصلاح شیمیایی را کشف کردم.»

در بدن، شکل بسیاری از بافت‌های حاوی کلاژن (از جمله قرنیه) به وسیله جاذبه میان اجزای دارای بار مخالف حفظ می‌شود. این بافت‌ها مقدار زیادی آب دارند؛ بنابراین اعمال اختلاف پتانسیل الکتریکی (ولتاژ) باعث کاهش pH آنها و اسیدی‌تر شدنشان می‌شود. با تغییر pH، جاذبه‌های سخت و محکم درون بافت سست می‌شوند و بافت حالت شکل‌پذیر پیدا می‌کند. هنگامی که pH به حالت اولیه بازگردد، بافت در شکل جدید تثبیت می‌شود.

آزمایش روی قرنیه خرگوش

پژوهشگران برای این کار لنز‌های تماسی ویژه‌ای از جنس پلاتین ساختند که قالبی برای شکل اصلاح شده قرنیه فراهم می‌کرد. سپس لنز‌ها روی کره چشم خرگوش کار گذاشته شده و به منظور شبیه سازی اشک طبیعی در محلولی نمکی قرار داده شدند. لنز پلاتینی به عنوان یک الکترود عمل کرد تا با اعمال اختلاف پتانسیل الکتریکی ملایم از سوی پژوهشگران به لنز، تغییر دقیقی در pH ایجاد شود. پس از حدود یک دقیقه، انحنای قرنیه با شکل لنز مطابقت پیدا کرد؛ یعنی تقریبا مدت زمان لیزیک؛ اما با مراحل کمتر، تجهیزات ارزان‌تر و بدون برش.

پژوهشگران این آزمایش را روی ۱۲ چشم جداگانه خرگوش تکرار کردند که ۱۰ مورد از آنها، به عنوان مدل نزدیک‌بین درنظر گرفته شدند. در تمام آنها (نزدیک‌بین‌ها) قدرت تمرکز چشم به طور هدفمند اصلاح شد.
 بررسی‌ها نشان داد سلول‌های چشم زنده ماندند؛ زیرا تغییرات pH به دقت کنترل شده بود.

امید به درمان بیماری‌های دیگر

در آزمایش‌های دیگر، تیم پژوهشی نشان داد این روش ممکن است بتواند کدری شیمیایی قرنیه را نیز برطرف کند. این مشکل در حال حاضر تنها با پیوند کامل قرنیه درمان می‌شود.

مسیر طولانی تا کاربرد انسانی

با وجود نتایج امیدوارکننده، این پژوهش هنوز در مراحل ابتدایی است. گام بعدی، آزمایش روی خرگوش‌های زنده و بررسی امکان اصلاح انواع مشکلات بینایی مانند دوربینی و آستیگماتیسم است.

با این حال، عدم قطعیت در تامین بودجه، ادامه پژوهش را به تعویق انداخته است. به گفته هیل راه درازی تا رسیدن این روش به کلینیک باقی مانده است؛ اما در صورت موفقیت این روش بسیار ارزان‌تر، کاربردی‌تر و حتی برگشت‌پذیر خواهد بود.

این مطلب با استفاده از گزارش منتشر شده در وبسایت Medical Xpress تهیه شده است.