هوش مصنوعی در حال تغییر جهان است، اما این انقلاب قیمت گزافی دارد. مصرف سرسام‌آور انرژی و آب توسط مراکز داده عظیم، چالشی جدی برای صنعت فناوری و محیط‌زیست ایجاد کرده است.
سرمایه‌گذاری کلان شرکت‌ها
شرکت‌های فناوری برای توسعه زیرساخت‌های هوش مصنوعی میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری می‌کنند:
-
متا و مایکروسافت: احداث نیروگاه‌های هسته‌ای جدید برای تأمین برق مراکز داده.
-
OpenAI: پروژه «استارگیت» با بودجه ۵۰ میلیارد دلاری و هدف ایجاد ۱۰ مرکز داده پرمصرف.
-
اپل و گوگل: سرمایه‌گذاری چند ده میلیارد دلاری در مراکز داده و زیرساخت‌های هوش مصنوعی تا سال ۲۰۲۵.
رشد بی‌سابقه مصرف انرژی
مصرف انرژی مراکز داده از سال ۲۰۱۷، هم‌زمان با توسعه جدی هوش مصنوعی، دو برابر شده است. هم‌اکنون ۴.۴٪ از کل برق ایالات متحده صرف مراکز داده می‌شود و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۸، بیش از نیمی از این برق، صرف اجرای برنامه‌های هوش مصنوعی شود. این معادل ۲۲٪ از کل مصرف انرژی خانگی ایالات متحده خواهد بود.
علت نیاز به منابع گسترده
آموزش مدل‌های هوش مصنوعی، به دلیل تنظیم میلیاردها پارامتر و محاسبات پیچیده، نیازمند:
-
هزاران GPU، CPU و TPU قدرتمند
-
مصرف برق بالا برای هفته‌ها یا ماه‌ها
-
سیستم‌های خنک‌کننده و نگهداری پرهزینه
به عنوان نمونه، آموزش مدل GPT-3 حدود ۱۲۸۷ مگاوات‌ساعت برق مصرف کرده و ۵۰۲ تن دی‌اکسیدکربن تولید کرده است، معادل آلایندگی ۱۱۲ خودروی بنزینی در طول یک سال.
مصرف جهانی انرژی
بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی (IEA):
-
مراکز داده در سال ۲۰۲۲ حدود ۴۶۰ تراوات‌ساعت برق مصرف کردند.
-
پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۶، این رقم به بیش از ۱۰۰۰ تراوات‌ساعت برسد.
-
در چین و اروپا، سهم مراکز داده از مصرف برق به‌سرعت در حال افزایش است.
مصرف آب و فضای فیزیکی
-
سیستم‌های خنک‌کننده می‌توانند تا ۴۰٪ از کل انرژی مراکز داده را مصرف کنند.
-
خنک‌سازی به آب زیادی نیاز دارد؛ مثلاً مراکز داده گوگل در دالس بیش از ۲۵٪ آب این شهر را مصرف می‌کنند.
-
یک مرکز داده استاندارد حدود ۹,۰۰۰ متر مربع، و بزرگ‌ترین مراکز داده آمریکا بیش از ۶۶۹,۰۰۰ متر مربع مساحت دارند.
جمع‌بندی
رشد هوش مصنوعی نه تنها نیازمند سرمایه مالی عظیم است، بلکه فشار زیادی بر منابع انرژی، آب و زمین وارد می‌کند. اگر روند فعلی ادامه یابد، آینده توسعه AI با چالش‌های جدی زیست‌محیطی همراه خواهد بود.
منبع: ایتنا
source