اسناد لو رفته آمازون مردم را وحشت زده کرد | روبات‌ها جای انسان را می‌گیرند

افشای اسناد جدید از درون آمازون، غول جهانی تجارت الکترونیک، موجی از نگرانی درباره آینده‌ی اشتغال در آمریکا به راه انداخته است.
طبق گزارش The Verge، این اسناد نشان می‌دهند که شرکت آمازون با تکیه بر روبات‌های هوشمند و سیستم‌های اتوماسیون مبتنی بر هوش مصنوعی قصد دارد تا سال ۲۰۲۷ حدود ۶۰۰ هزار موقعیت شغلی انسانی را حذف یا با فناوری جایگزین کند.

این برنامه، بخشی از راهبرد کلان آمازون برای افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌های لجستیکی و تسریع فرایند تحویل کالا است. اما منتقدان می‌گویند این تحول می‌تواند آینده‌ی شغلی میلیون‌ها کارگر آمریکایی را در معرض خطر قرار دهد و آغازگر عصر جدیدی از اتوماسیون صنعتی باشد.

روبات‌ها و آینده‌ی اشتغال

بر اساس اسناد داخلی فاش‌شده، آمازون در حال توسعه و گسترش ناوگان عظیمی از روبات‌های دوپا (Bipedal Robots) در انبارها و مراکز توزیع خود است.
در حال حاضر، بیش از یک میلیون روبات در انبارهای آمازون فعال‌اند و پیش‌بینی می‌شود این تعداد تا دو سال آینده چند برابر شود.

این روبات‌ها وظایفی مانند جابه‌جایی کالا، بسته‌بندی، اسکن بارکد و حتی همکاری مستقیم با انسان‌ها را برعهده دارند.
با گسترش این فناوری، آمازون می‌تواند بسیاری از فرایندهای انسانی را خودکار کند — از انبارداری گرفته تا مدیریت زنجیره تأمین.

اما پرسش کلیدی این است که آیا هوش مصنوعی در آمازون قرار است مکمل انسان‌ها باشد یا جایگزین آن‌ها؟

هوش مصنوعی در آمازون؛ موتور اتوماسیون جهانی

آمازون از مدت‌ها پیش در زمینه‌ی هوش مصنوعی و یادگیری ماشین (Machine Learning) سرمایه‌گذاری عظیمی کرده است.
سیستم‌های هوشمند آمازون اکنون در همه بخش‌ها — از موتور پیشنهاد محصولات گرفته تا تحلیل رفتار مشتریان و پیش‌بینی تقاضا — فعال‌اند.

اما نسل جدید روبات‌های آمازون قدمی فراتر از نرم‌افزار هستند.
این ماشین‌ها به حسگرهای هوشمند، شبکه ابری AWS و الگوریتم‌های تصمیم‌گیری لحظه‌ای مجهز شده‌اند و می‌توانند همانند انسان تصمیم بگیرند، حرکت کنند و واکنش نشان دهند.

در نتیجه، هوش مصنوعی آمازون دیگر تنها در پشت صحنه‌ی پردازش داده‌ها نیست؛ بلکه اکنون وارد دنیای واقعی شده و کارهای فیزیکی انسان را انجام می‌دهد.

صرفه‌جویی میلیاردی آمازون با روبات‌های هوشمند

طبق اسناد فاش‌شده، طرح اتوماسیون گسترده آمازون می‌تواند سالانه ۱۲.۶ میلیارد دلار صرفه‌جویی در هزینه‌های عملیاتی ایجاد کند.
این میزان صرفه‌جویی معادل حدود ۳۰ سنت در هر کالا است؛ عددی که در مقیاس میلیون‌ها سفارش روزانه، تأثیر چشمگیری بر سود شرکت دارد.

آمازون مدعی است که اتوماسیون نه‌تنها بهره‌وری را افزایش می‌دهد، بلکه خطاهای انسانی، آسیب‌های شغلی و تأخیر در تحویل را به‌شدت کاهش می‌دهد.
با این حال، منتقدان می‌گویند این صرفه‌جویی‌ها بهای اجتماعی سنگینی دارد؛ از جمله از بین رفتن هزاران شغل در بخش‌های حمل‌ونقل، انبارداری و خدمات پشتیبانی.

تغییرات ساختاری در بازار کار

آمازون با بیش از ۱.۵ میلیون کارمند فعال، دومین کارفرمای بزرگ خصوصی در ایالات متحده است.
بنابراین، اگر این شرکت واقعاً بخواهد ۶۰۰ هزار موقعیت شغلی را با روبات‌ها جایگزین کند، بازار کار آمریکا با یکی از بزرگ‌ترین شوک‌های تاریخ مواجه خواهد شد.

کارشناسان معتقدند این روند به سایر صنایع نیز سرایت می‌کند؛ از جمله خرده‌فروشی، حمل‌ونقل، تولید و لجستیک.
به گفته‌ی مؤسسه‌ی Brookings، این دگرگونی می‌تواند تا نیم میلیون شغل غیرمستقیم دیگر را در زنجیره‌ی تأمین و صنایع مرتبط تحت تأثیر قرار دهد.

واکنش رسمی آمازون

در واکنش به گزارش The Verge، سخنگوی آمازون اعلام کرد که اسناد منتشرشده «تنها بخشی از تحلیل‌های داخلی» است و نشان‌دهنده‌ی سیاست رسمی شرکت نیست.
او تأکید کرد که این طرح هنوز نهایی نشده و صرفاً سناریویی برای بررسی کارایی روبات‌هاست.

با این حال، بررسی روند سرمایه‌گذاری‌های اخیر آمازون در زمینه‌ی روباتیک، هوش مصنوعی و یادگیری عمیق (Deep Learning) نشان می‌دهد که مسیر این شرکت به‌وضوح به سمت اتوماسیون کامل عملیات لجستیک پیش می‌رود.

پیامدهای اجتماعی و اقتصادی اتوماسیون

اگر آمازون واقعاً چنین طرحی را اجرا کند، پیامدهای اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای در پی خواهد داشت.
از یک‌سو، هوش مصنوعی می‌تواند کیفیت خدمات و سرعت تحویل کالا را افزایش دهد،
اما از سوی دیگر، افزایش بیکاری ساختاری و نابرابری اقتصادی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.

کارشناسان بازار کار می‌گویند برای مقابله با این موج، باید آموزش‌های مهارتی جدید برای کارگران فراهم شود تا بتوانند در مشاغل مبتنی بر فناوری فعالیت کنند.
در غیر این صورت، فاصله میان نیروی انسانی و ماشین‌ها بیشتر خواهد شد.

آیا روبات‌های آمازون همکار انسان خواهند بود؟

دیدگاه مدافعان آمازون این است که روبات‌ها قرار نیست شغل انسان‌ها را بگیرند، بلکه قرار است به‌عنوان همکار هوشمند در کنار آن‌ها کار کنند.
به گفته‌ی مدیران آمازون، هدف این فناوری کاهش فعالیت‌های تکراری و خطرناک است تا نیروی انسانی بتواند روی کارهای تحلیلی‌تر تمرکز کند.

اما منتقدان باور دارند که واقعیت می‌تواند متفاوت باشد.
با افزایش بهره‌وری روبات‌ها، شرکت‌ها انگیزه‌ی بیشتری برای جایگزینی نیروی انسانی با ماشین‌ها پیدا می‌کنند.
در نتیجه، بسیاری از کارگران بخش انبار و تحویل ممکن است در سال‌های آینده با کاهش فرصت‌های شغلی روبه‌رو شوند.

آینده‌ی اشتغال در عصر هوش مصنوعی

کارشناسان فناوری معتقدند که ما در آستانه‌ی یک انقلاب صنعتی جدید مبتنی بر هوش مصنوعی قرار داریم.
شرکت‌هایی مانند آمازون، گوگل، تسلا و اپل در حال تعریف دوباره‌ی مفهوم «کار» هستند.
در این میان، روبات‌های آمازون به نماد تغییر در صنعت لجستیک و تجارت الکترونیک تبدیل شده‌اند.

با این حال، آینده‌ی اشتغال به نحوه‌ی واکنش دولت‌ها، نهادهای آموزشی و کارفرمایان بستگی دارد.
اگر سیاست‌گذاری مناسب انجام نشود، اتوماسیون می‌تواند به افزایش شکاف طبقاتی و کاهش امنیت شغلی منجر شود.