جوان آنلاین: تعطیلات پشت تعطیلات! برای ما ایرانیها تعطیلات شش ماهه دوم سال بدیهی شده است، هر چند تعطیلات امسال شاهکار سالهای اخیر بود. نکته اساسی این است که تعطیلات دقیقه ۹۹، لطمه بیقانونی برای مردم است. زوج و فرد از در منازل شکل میگیرد، در حالی که شاید بسیاری از افراد از ماهها قبل برای همان روز برنامهریزی کرده باشند. این مردم هستند که در شرایط سخت اقتصادی، بیمه و عوارض و هزار هزینه مهم را از جیب برای ۳۶۵ روز سال به بخشهای مختلف دولتی و غیردولتی پرداخت میکنند، اما عملاً در روزهای مهم مجبور هستند خودروی خود را از در منزل تکان ندهند یا فرزند خود را راهی مدرسه نکنند و سردرگم بمانند. کاسبی که همان روز چک دارد و با تعطیلی بانک مواجه میشود. مردمی که برای بسیاری از موارد به صورت اینترنتی نوبت گرفتهاند، مثل تعیین وقت دادگاه، اما با تعطیلی ناگهانی مواجه میشوند. حال آنکه بیش از دهها دستگاه دولتی در قبال رفع آلودگی هوا وظیفه دارند، اما نه تنها ترک فعل مسئولان و تخطی آنها به چشم نمیآید بلکه دقیقاً در روزهای آلودگی هوا همان نهادها با تمامی کارمندان خود در تعطیلات و خانهنشینی به سر میبرند و این مردم هستند که قربانی میشوند.
قانون اساسی و استمرار خدمات عمومی
«خدمات عمومی» به دلیل اهمیت فراوانی که در زندگی اجتماعی دارند، از اصولی تبعیت میکنند که پایههای مسلم حقوق اداری به شمار میآیند؛ اصولی که بسیاری از احکام و قواعد حقوق اداری را توجیه میکنند و به آنها مشروعیت میبخشند، همچنان که اصل برابری یکی از مبانی مهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و غایت حمایت از حقوق شهروندان به شمار میرود.
طبق اصل برابری یا تساوی خدمات عمومی، همه افراد جامعه باید به طور یکسان و مساوی از خدمات عمومی برخوردار شوند.
برخی حقوقدانان و پژوهشگران حقوق عمومی و قانون اساسی معتقدند تداوم خدمات عمومی به صراحت در قانون اساسی نیامده است، ولی به نظر میرسد از مفهوم اصول ۶۳، ۶۸، ۱۱۹، ۱۳۰، ۱۳۱، ۱۳۲ و ۱۳۵ میتوان این اصل را استنباط کرد و از مفهوم برخی اصول قانون اساسی قابل استخراج هستند؛ کلیتی که استمرار و تداوم خدمات عمومی از آن برداشت میشود.
بررسی قانون تعطیلات
اصول حقوقی همچون همان اصل تداوم و استمرار خدمات عمومی، اصل سازگاری و تطابق خدمات عمومی، اصل کرامت انسانی، اصل تناسب و اصل سرعت اصولی هستند که به یاری آنها میتوانیم امر ساماندهی تعطیلات در چارچوب نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران را بهتر و دقیقتر به مرحله اجرا رساند.
حال آنکه بیش از ۱۰ دستگاه در حوزه قوانین پاک بودن هوا وظایفی دارند که موفق عمل نکردهاند، چه بسا که اگر درست عمل میکردند، وضعیت هوای شهرهای بزرگ به خصوص پایتخت به وضعی نمیرسد که در شش ماهه دوم سال در تعطیلات به سر برد یا اگر هم تعطیل نیست، سهمی از هوای پاک نداشته باشد.
نکته مهم این است که مردم سالانه هزینههای مختلفی پرداخت میکنند که از جیب آنها به راحتی میرود، اما در قبال آن رضایتی از پرداخت این هزینهها ندارند، در مقابل این مردم هستند که دچار مشکل مختلف میشوند و کارمندان همان دستگاهها و متولیان مربوط تعطیل میشوند و در ابتدای ماه هم حقوق خود را دریافت میکنند!
حقوق از دست رفته مردم در تعطیلات
۱- در حالی که مردم شهریههای میلیونی به مدارس غیردولتی پرداخت میکنند، اما در عمل در شش ماهه دوم سال نه تنها فرزندان خود را راهی مدرسه نمیکنند بلکه مجبور هستند کار و زندگی خود را تعطیل کنند تا شرایط را برای درس خواندن غیرحضوری فرزند خود در مدرسه فراهم سازند.
چه بسیار مادران شاغلی که در تعطیلات دقیقه ۹۹ بلاتکلیف میمانند تا چگونه شرایط را به صورت مجازی برای درس خواندن فرزندشان فراهم سازند. در واقع در صورت تعطیلی ناگهانی مدارس خانوادههایی که شاغل هستند و امکان همراهی فرزندان خود را در خانه ندارند، دچار بلاتکلیفی میشوند.
۲- چه بسا افرادی که از ماهها قبل برای رفتن به پزشک برای خود یا عزیزانشان برنامهریزی کرده و از قبل وقت گرفتهاند تا خود را به نقطه دیگری در شهر برسانند تعطیلات باعث میشود آنها نتوانند خودروی شخصی را از در منزل تکان دهند و در این شرایط اقتصادی مجبور به رفت و آمد با تاکسیهای اینترنتی میشوند.
۳- این یک سؤال مبتلابه است که در ادامه میخوانید «سلام بنده شکایت کرده بودم، از طرف دادسرا برای من احضاریه آمده ولی در تاریخ احضاریه دادسرا به دلیل آلودگی هوا تعطیل شد، الان باید چه کار کنم؟»
مطابق قانون این افراد باید منتظر ابلاغ جدید از طرف مرجع قضایی مربوط باشند. مطابق ماده ۱۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری، سایر ترتیبات و قواعد ابلاغ احضاریه و دیگر اوراق قضایی بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی صورت میگیرد. از همین رو مطابق ماده ۴۴۴ قانون آیین دادرسی مدنی، چنانچه روز آخر موعد، مصادف با روز تعطیل ادارات باشد یا به جهت آماده نبودن دستگاه قضایی مربوط امکان اقدامی نباشد، آن روز به حساب نمیآید و روز آخر موعد، روزی خواهد بود که ادارات بعد از تعطیل یا رفع مانع باز میشوند. همچنین مطابق ماده ۴۴۸ قانون مذکور، چنانچه در روزی که دادگاه برای حضور اصحاب دعوا تعیین کرده است، مانعی برای رسیدگی پیش آید، انقضای موعد، روزی خواهد بود که دادگاه برای رسیدگی تعیین میکند.
پاسخی که شنیدن آن از ابهام سؤال سختتر است که بعد از چند ماه تحمل، صبر و برنامهریزی ناگهان زمان دادگاه تغییر پیدا میکند و همه چیز تحتالشعاع آن قرار میگیرد.
با توجه به ماده ۲ دستورالعمل نظارت و پیگیری حقوق عامه، دادستان هرحوزه قضایی مکلف است در صورت عدم اجرا یا نقض حقوق عامه یا قریبالوقوع بودن آن، حسب مورد اقداماتی از قبیل تعقیب کیفری متهمان ناقض حقوق عامه در چارچوب جرم و مجازاتهای مذکور در قانون، تذکر یا اخطار به دستگاه اجرایی، در صورت تعلل آن دستگاه برای اقامه دعوی، تذکر یا اخطار به مسئول دستگاه اجرایی و سایر اشخاص حقیقی یا حقوقی ذیربط در خصوص اقداماتی که منتهی به نقض حقوق عامه میشود، اتخاذ تدابیر پیشگیرانه و صدور دستور توقف اقدامات در چارچوب ماده ١١۴ قانون آیین دادرسی کیفری را انجام دهد.
با توجه به موارد یاد شده، ورود دادستانی بهعنوان مدعیالعموم در جهت احقاق حقوق عامه در حوزه قانون هوای پاک از جمله مسائلی است که میتواند در جهت نقشآفرینی دستگاهها در حوزه مسئولیتهای تعریف شده خود پیرامون قانون هوای پاک مثمر ثمر واقع شود.
سال گذشته مدارس کشور روزهای زیادی به علت آلودگی هوا تعطیل بودند و کلاسهای درس به صورت مجازی برگزار شد، در شرایطی که اولیای دانشآموزان هزینه خدمات رفاهی مانند هزینه سرویس رفتوآمد را به مدارس پرداخت کرده بودند، اما در قبال آن خدماتی دریافت نکردند و همین موضوع موجب نارضایتی خانوادهها و تضییع حقوق آنها شده بود.
در پی رقم خوردن این مسئله و در راستای صیانت از حقوق عامه رئیس قوه قضائیه دستور پیگیری این موضوع را صادر کرد.
معاونت حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم دادستانی کل کشور به موضوع ورود کرد و از وزارت آموزش و پرورش خواست در این رابطه اقدام کند.
پس از دستور رئیس قوه قضائیه و پیگیریهای عدلیه درخصوص استرداد وجوه غیرقانونی دریافتی از اولیای دانشآموزان در تعطیلات متعدد مدارس به علت آلودگی هوا در سال گذشته، وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد، هزینههای دریافتی از اولیا به آنها بازگردانده خواهد شد. اما آیا کسی میداند چند درصد از خانوادهها این هزینه را دریافت کردهاند؟!
جدا از این سؤال شاید این سؤال از همه مهمتر باشد که نیازمند پاسخگویی و بیشتر از آن صیانت است، از جمله اینکه تکلیف هزینههای مادی و معنویای که مردم در قبال این تعطیلات ناگهانی میدهند، چیست؟!
source