شناسایی موانع استقرار فناوری اطلاعات در دستگاه‌های اجرایی ایران

در یک پژوهش انجام شد؛

فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات که از آنان به عنوان فناوری‌های جدید و یا عالی یاد می‌شود، بیشترین تأثیر را در حیات بشریت داشته‌اند.

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری آنا، بروز تحولات گسترده در زمینه رایانه و ارتباطات تغییرات عمد‌ه‌ای را در عرصه‌های متفاوت حیات بشری به دنبال داشته است. انسان همواره از فناوری استفاده کرده و کارنامه حیات بشریت مملو از ابداع فناوری‌های متعددی بوده است که همگی در جهت تسهیل زندگی انسان مطرح شده‌اند. امروزه با گسترش این فناوری‌ها در زندگی انسان، دیگر گریزی از آن نیست و بخش اصلی شکل‌های زندگی در جهان امروز بدان وابسته است.

پژوهشگران در مقاله‌ای با عنوان «شناسایی موانع استقرار فناوری اطلاعات در دستگاه‌های اجرایی ایران» به این موضوع پرداخته‌اند که در سال‌های اخیر، فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات که از آنان به عنوان فناوری‌های جدید و یا عالی یاد می‌شود، بیشترین تأثیر را در حیات بشریت داشته‌اند.

* تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر جوامع بشری

این پژوهش بیان می‌کند که فناوری اطلاعات و ارتباطات، بی‌شک تحولات گسترد‌ه‌ای را در تمامی عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی بشریت داشته و تأثیر آن بر جوامع بشری به گونه‌ای است که جهان امروز به سرعت در حال تبدیل به یک جامعه اطلاعاتی است. جامعه‌ای که در آن دانایی و میزان دسترسی و استفاده مفید از دانش، دارای نقشی محوری و تعیین‌کننده است.

به زعم این پژوهش پیشرفت و گسترش روزافزون فناوری اطلاعات و ارتباطات در دهه اخیر باعث افزایش رقابت سازمان‌ها شده و دسترسی به فناوری اطلاعات به عامل اصلی بقا در این محیط رقابتی تبدیل شده است و صاحب‌نظران از تغییرات بنیادی‌تری خبر می‌دهند که می‌تواند دوره زمانی حاضر را به اساسی‌ترین دوره گذار در تاریخ بشری تبدیل کند.

* فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران

از نظر پژوهشگران این پژوهش برخی تخمین‌ها نشان می‌دهد که از ابتدای دهه ۱۹۸۰ حدود نیمی از کل سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در سازمان‌ها در زمینه فناوری اطلاعات بوده است. شکوفایی برنامه‌های فناوری اطالعات و ارتباطات (فاوا) و توجه ویژه به حوزه مزبور، در اوایل دهه هشتاد شمسی توسط دولت جمهوری اسلامی ایران دگرگونی‌های فزایند‌های را در برنامه‌های میان‌مدت و بلندمدت در سطح تصمیم‌گیری اجرایی پدید آورد.

به گفته این پژوهش در حال حاضر نهاد‌های مختلفی همانند شورای عالی فناوری اطلاعات، معاونت فناوری اطلاعات، وزارت ارتباطات، شورای عالی اطلاع‌رسانی، شورای عالی انفورماتیک، نظام صنفی رایانه‌ای و … در زمینه برنامه‌ریزی و مدیریت فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند.

این پژوهش مطرح می‌کند که هر یک به نوبه خود تلاش‌ها و خدمات ارزنده‌ای را در طول این چند سال انجام داده‌اند، اما در یک دید کلی همچنان مواردی که بیانگر چالش در استقرار فناوری اطلاعات در سازمان‌های ایران است، دیده می‌شود.

با اجرای روش این پژوهش و منتج از مطالعات و مصاحبه‌ها مدل سطح اول پژوهش برمبنای سازه‌های ثانویه و به شکل مندرج در شکل زیر ارائه شده است. این مدل دارای پنج مؤلفه اصلی آموزشی، مدیریتی. فرهنگی، اقتصادی و نیروی انسانی است.

در بین سازمان‌های مورد مطالعه در این پژوهش، امور اقتصاد و دارایی، ضعیف‌ترین سازمان در بخش فناوری اطلاعات و شهرداری در بهترین وضعیت بوده‌اند.

براساس یافته‌ها و نتایج به دست آمده از این پژوهش پیشنهاد می‌شود با توجه به وضعیت هر سازمان نسبت به رفع مشکلات و موانع اقدام و متناسب با هر سازمان ابعاد مختلف تحت کنترل قرار گرفته و اقدام عملی برای تحقق اهداف سند در سطح سازمانی و سپس در سطح ملی انجام پذیرد.

در پایان با بررسی موانع در این پژوهش در هفت سازمان منتخب، نتایج نشان می‌دهد که عوامل مدیریتی بیشترین تأثیر را در استقرار فناوری اطلاعات در سازمان‌های مورد مطالعه دارند و پس از آن به ترتیب نیروی انسانی، عوامل اقتصادی، عوامل فرهنگی و در آخر عوامل آموزشی موانعی را برای استقرار فناوری ایجاد می‌کنند.

این پژوهش به کوشش طاهره کیامیری و ناصر حمیدی (کارشناسی ارشد مدیریت سیستم‌های اطلاعاتی درانشگاه آزاد اسلامی قزوین) انجام شده است.