کلاژن چیست و چه خواصی دارد

کلاژن چیست

کلاژن به عنوان پروتئین کلیدی در محدوده تغذیه‌ای خود باید وجود داشته باشد؛ حال آن‌ که چرا و چگونه؟ در ادامه مورد بررسی قرار دادیم.

کلاژن چیست

کلاژن در واقع بیشترین پروتئین در کل بدن است، به طوری که یک اصطلاح یونانی و به معنای چسب است، به همین دلیل می‌گوییم داربست بدن و اسکلت آن را تشکیل می‌دهد؛ بنابراین نقش بسیار مهمی برای بدن ایفا می‌کند، که خواه جنبه زیبایی یا تناسب اندام، خواه سلامتی، یا حتی رفع آسیب پوست کاربرد دارد.

پروتئین کلاژن در واقع نقش بلوک‌های ساختمانی را در بدن بازی می‌کند و همانطور که اگر ساختمانی، بلوک نداشته نباشد، در واقع هیچ اسکلتی و استحکامی ندارد.

خواص کلاژن

خواصی که پروتئین کلاژن برای ما دارد، فراتر از چیزی است، که شما فکر می‌کنید، به عنوان مثال:

 اگر به بافت‌های بدن خود دقت کنیم، در مورد ماهیچه ها، رباط و تاندون‌ها صحبت می‌کنیم؛ که در حال حاضر تراکم و ضخامت‌های مختلف مایع میان بافتی را دارا هستند.

می‌دانیم که بین 40 تا 60 درصد پروتئین موجود در این بافت‌ها کلاژن است، پس می‌توان گفت کلاژن نقش کلیدی در تراکم استخوان و مفاصل دارد؛ زیرا ما می‌دانیم که 80 درصد استخوان‌ها به طور طبیعی از پروتئین تشکیل شده‌اند، که البته کلاژن فراوان‌ترین آنهاست.

بنابراین کلاژن در نرمی و حرکت مفاصل نقش بسزایی دارد.

همچنین می‌توان گفت که 50 درصد پروتئین موجود در غضروف که موجب رشد آن می‌شود نیز کلاژن است.

پس تا الان دریافتیم که کلاژن مهم‌ترین عنصر در ساختار بدن می‌باشد که سبب:

• استحکام و قوام استخوان‌ها
• رشد و نمو غضروف‌ها
• وجود آن در مابع بین مفصلی، سبب تحرک راحت‎‌تر
• نرمی و لطافت، جوانسازی و لیفت پوست
• آبرسانی و چسبندگی مایع میان بافتی
• رفع سلول‌های مرده و تحریک تولید سلول‌های جدید در پوست
• رشد، مراقبت و شادابی مو، ناخن
• وجود آن در سلامت دندان‌ها نقس بسزایی دارد.

علاوه‌بر موارد بالا برخی پزشکان از کلاژن و موادی بر پایه آن جهت در زمینه پزشکی از جمله در درمان زخم‌ها، سوختگی‌ها و زخم‌های دیابتی استفاده می‌کنند.

نکته: از آنجایی که کلاژن سبب افزایش کلسیم می‌شود، در نهایت کلسیم سبب افزایش هورمون کلسی‌تونین شده، که این هورمون به خودی خود سبب افزایش انقباضات رحمی می‌شود، پس در خانم‌های باردار و شیرده منع مصرف دارد.

کلاژن پوست

بسیاری از شما ممکن است زمانی که واژه کلاژن پوست را شنیدید، فقط فیلرهای تزریقی، که از کلاژن به عنوان پرکننده و رفع خطوط و چین و چروک استفاده می‌کنند، به خاطر آورده باشید؛ اما در حقیقت اینگونه نیست.

کلاژنی که در بافت پوست وجود دارد، فیبرهای نابالغی هستند، که روزانه توسط بدن ایجاد می‌شوند؛ پس می‌توان نتیجه گرفت که، در واقع این فیبرهای کلاين هستند، که سبب تجدید تولید سلول‌های پوست در لایه‌های مختلف پوستی می‌شوند.

تا وقتی جوان و در حال رشد و نمو هستیم، کلاژن طور طبیعی و با سرعت فوق‌العاده باورنکردنی تولید می‌شود؛ اما زمانی که ما به طور کامل رشد می‌کنیم و بالغ می‌شویم، بدن ما تشخیص می‌دهد، که به یک وضعیت ایده‌آل از نظر پوست، تراکم و طول استخوان‌ها رسیدیم؛ این زمانی است، که تولید کلاژن روز به روز کم‌تر و کندتر پیش می‌رود و در نهایت به جایی می‌رسیم که حس می‌کنیم پوست دچار خطوط و چین و چروک شده و نیاز به تقویت کلاژن دارد.

به طور کلی هر ساله 1.5% از ذخایر کلاژن بدن کاسته می‌شود؛ بنابراین در سن 30 سالگی، 10 سال کاهش کلاژن داشته‌اید، که منجر به کاهش 15 درصدی کلاژن پوست شما شده است؛ البته در خانم‌ها در دوران یائسگیشان این 1.5% در سال ممکن است تا 6% در سال افزایش یابد.

این اعداد و ارقام درحالی است که، حداکثر سن کلاژن‌سازی در خانم‌ها 25 سالگی و در آقایان 30 سالگی است.

what is collagen

Collagen is what gives our skin structure and bounce, As we age, changes occur within the structure of the dermis and epidermis and the density of the collagen decreases, in turn the thickness of the dermis also decreases. Collagen fibres begin to fragment, become shorter, irregular and less organised, as a result the collagen fibres lose their ability to retain moisture and the skin loses elasticity and becomes more wrinkled

پودر کلاژن چیست

بسیاری از افراد که می‌خواهند پوست، مفاصل و موی خود را در برابر کمبود کلاژن مراقبت کنند، روزانه مکمل‌های کلاژن را به صورت پودر یا قرص آن مصرف می‌کنند و پودر کلاژن را به قهوه یا چای خود هر صبح اضافه و مصرف می‌کنند.

افرادی که بیماری‌های کبدی و کلیوی دارند حتما با احتیاط و طبق دستور پزشک مصرف شود.

انواع کلاژن پوست

به طور کلی 28 نوع شناخته شده کلاژن وجود دارد که کلاژن نوع I نود درصد از کلاژن بدن انسان را تشکیل می‌دهد.

کلاژن معمولا از اسیدهای آمینه گلیسین، پرولین و هیدروکسی پرولین تشکیل شده اس؛ این اسیدهای آمینه سه رشته‌ای هستند که ساختار مارپیچ مانندی را که 3 رشته کلاژن به هم تنیده‌اند، تشکیل می‌دهد.

مابقی انواع کلاژن به طور نامساوی در غضروف، مغز استخوان‌ها، مو، ناخن، دندان و… پخش شده‌اند؛ که البته وجود آن‌ها علاوه‌بر کلاژن نوع یک، به میزان معینی برای بدن اهمیت دارد.

قرص کلاژن چیست

علاوه‌بر مصرف کلاژن به صورت مکمل‌های غذایی مانند مرغ، ماهی، گوشت و…، یا به صورت پودر، می‌توانید کپسول‌های کلاژن را خریداری و مصرف کنید؛ اما اینکه چه مقدار و چه دوزی با چه فاصله زمانی مصرف شود، باید تحت نظر پزشک باشد.

زیرا مصرف قرص کلاژن بدون دستور پزشک موجب حساسیت‌های پوستی، افزایش بی‌رویه و درنهایت رسوب کلسیم در استخوان‌ها، اسهال و کاهش وزن می‌گردد.

اما قرص کلاژن فقط به معنای کپسول‌های مصرفی آن نیست؛ برخی دستگاه‌ها مانند دستگاه پلاژن در صنعت پزشکی زیبایی، با مواد مصرفی به نام قرص‌های کلاژن کار می‌کنند؛ که البته وظیفه این دستگاه و قرص‌های آن، تحریک کلاژن و جوانسازی پوست می‌باشد.

چه عواملی سبب کمبود کلاژن می‌شود؟

کمبود کلاژن سبب افزایش چین و چروک و ضعف عضلات صورت و بدن می‌گردد؛ همچنین سبب درد مفاصل، ریتم غیر طبیعی قلب و فشار خون‌های غیر عادی می‌شود.

عوامل بسیاری در کاهش کلاژن پوست و بدن دخالت دارد، که با شناخت آن‌ها می‌توانید از فرایند کاهشی آن جلوگیری کنید.

به عنوان مثال، افرادی که در طول روز بیشتر با لپ تاپ، گوشی‌های شخصی و هر آنچه که سبب ارتعاش امواج UV می‌شود، بیشتر در معرض کمبود کلاژن قرار دارند.

افرادی که در شهرهایی با آلودگی هوا زندگی می‌کنند و همچنین مصرف آن‌ها در دخانیات بیش از اندازه است هم دچار کمبود کلاژن هستند.

افرادی که استرس‌های غیرعادی دارند، حتما باید مراقب تقویت کلاژن پوست و بدن خود باشند.

تاثیر کرم های کلاژن ساز

از آنجایی که کلاژن جزء درشت ملوکلول‌ها است و رد شدن آن از لایه اول پوست به سختی انجام می‌شود؛ پس در نتیجه نفوذ‌پذیری آنچنان خاصی ندارد.

اما به تازگی کرم‌هایی به صورت نانو در دست تولید می‌باشد، که این کرم‌ها قابلیت جذب به مقدار کم را دارند.

کر‌هایی که به اسم کلاژن ساز در حال حاضر وجود دارند، نوعی مرطوب کنندگی در زمان خاصی به پوست می‌دهند، که اسم آن کلاژن سازی نیست.

تیم تحریریه طب سو دات کام