در حالی که بنیامین نتانیاهو با بحران‌های امنیتی، سیاسی و اقتصادی بی‌سابقه‌ای مواجه است، تازه‌ترین نظرسنجی‌ها در فلسطین اشغالی نشان می‌دهد نفتالی بنت، نخست‌وزیر سابق و معمار دکترین پرهزینه اختاپوس، با عبور از نتانیاهو به گزینه ترجیحی بخشی از افکار عمومی تبدیل شده است. با این حال، کارنامه کوتاه و ناکام او در نخست‌وزیری و شکست راهبرد امنیتی‌اش، تردیدهای جدی درباره اثربخشی بازگشت احتمالی او به قدرت ایجاد کرده است.
به گزارش خبرگزاری آنا، در حالی که فضای سیاسی رژیم صهیونیستی بار دیگر در تب‌وتاب رقابت‌های انتخاباتی قرار دارد، نفتالی بنت، نخست‌وزیر پیشین و معمار دکترین جنجالی «اختاپوس»، تلاش می‌کند تا خود را به‌عنوان جایگزینی جدی برای بنیامین نتانیاهو معرفی کند. با این حال، بررسی کارنامه کوتاه و پرحاشیه دوران نخست‌وزیری او، همراه با نتایج ضعیف راهبرد‌های امنیتی‌اش، پرسش‌های جدی درباره موفقیت‌آمیز بودن بازگشت او به قدرت مطرح کرده است.
کارنامه‌ای از ناکامی سیاسی در رأس قدرت
نفتالی بنت، سیاستمدار راست‌گرای مذهبی با سوابق نظامی و موفقیت اقتصادی در حوزه فناوری، در ژوئن ۲۰۲۱ با تشکیل ائتلافی شکننده از احزاب چپ، راست و حتی یک حزب عربی، توانست به حکومت ۱۲ ساله نتانیاهو پایان دهد. اما این پیروزی، تنها یک سال دوام آورد و به‌دلیل اختلافات عمیق درونی و ناتوانی در کنترل ائتلاف، به فروپاشی انجامید.
بنت در سال ۲۰۰۶ به‌عنوان رئیس ستاد نتانیاهو وارد سیاست شد و پس از جدایی از او در سال ۲۰۱۱، با آیلت شاکد جنبش «اسرائیل من» را بنیان‌گذاری کرد. در سال ۲۰۱۳، با کسب ۱۲ کرسی در کنست از طریق حزب «خانه یهودی»، وارد دولت شد و پست‌های کلیدی همچون وزارت اقتصاد، آموزش و پرورش، و دفاع را برعهده گرفت. در سال ۲۰۲۱، با ائتلافی غیرمنتظره، برای مدت کوتاهی به نخست‌وزیری رسید، اما نتوانست انسجام لازم را حفظ کند.
تئوری پرهزینه، استراتژی شکست‌خورده
مهم‌ترین اقدام امنیتی بنت، دکترین «اختاپوس» بود؛ نظریه‌ای که بر انتقال میدان درگیری از مرز‌های رژیم به داخل خاک ایران تمرکز داشت. او خواهان «جنگ در سایه» از طریق حملات سایبری، ترور‌ها و خرابکاری در داخل ایران بود تا به‌زعم خود، برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی و نفوذ منطقه‌ای آن را مهار کند.
اما این راهبرد نه‌تنها شکست خورد، بلکه با تشدید تنش‌ها، ایران را به سمت ارتقاء قابلیت‌های دفاعی سوق داد و در نهایت باعث فرسایش توان اطلاعاتی و امنیتی رژیم صهیونیستی شد. در این دوران، فعالیت‌های گروه‌های مقاومت از جمله حماس و جهاد اسلامی افزایش یافت و جبهه کرانه باختری نیز به بحران جدی بدل شد. برخی کارشناسان اسرائیلی، شکست اطلاعاتی ۷ اکتبر ۲۰۲۳ را به اشتباهات دوران نخست‌وزیری بنت نسبت می‌دهند؛ هرچند حامیان او این اتهام را رد کرده و مسئولیت را متوجه نتانیاهو می‌دانند.
سودای بازگشت با شعار‌هایی تندتر از نتانیاهو
اکنون بنت با مواضعی تندتر از نتانیاهو به صحنه بازگشته است. مخالفت مطلق با تشکیل کشور فلسطین و وعده «نابودی کامل حماس» به محور اصلی کمپین انتخاباتی او بدل شده است. در تازه‌ترین نظرسنجی روزنامه «معاریو»، ۴۶ درصد از شهرک‌نشینان بنت را گزینه مناسب‌تری برای نخست‌وزیری دانسته‌اند، در حالی که ۳۹ درصد همچنان از نتانیاهو حمایت می‌کنند.
با این حال، این پیشتازی بیشتر بازتاب نارضایتی از عملکرد نتانیاهو است تا نشانه‌ای از محبوبیت و کارآمدی بنت. شرایط وخیم داخلی، از جمله آوارگی بیش از ۵۰۰ هزار شهرک‌نشین، اختلافات درباره ادامه جنگ، مسئله اسرا، و فروپاشی اقتصادی، فضا را برای ظهور رقیبان تازه مهیا کرده است.
مقایسه‌ای با بنیامین نتانیاهو
در مقایسه با نتانیاهو، بنت اگرچه چهره‌ای جوان‌تر و پرانرژی‌تر است، اما فاقد تجربه و مهارت در مدیریت بحران‌های پیچیده سیاسی و امنیتی به‌شمار می‌رود. دوران نخست‌وزیری او با بی‌ثباتی، ناکارآمدی در انسجام ائتلاف، و شکست استراتژیک در پرونده ایران همراه بود. نتانیاهو نیز درگیر بحران‌های عدیده‌ای از جمله فساد مالی، سقوط محبوبیت، و شکست‌های مکرر در جنگ غزه است، اما همچنان از حمایت لایه‌هایی از بدنه سیاسی و مذهبی رژیم برخوردار است.
برخی تحلیلگران معتقدند که بنت فاقد آن ظرفیت مدیریتی و پشتوانه ساختاری‌ای است که نتانیاهو برای بقای سیاسی از آن برخوردار است. به عبارت دیگر، اگرچه نتانیاهو عملکردی بحرانی داشته، اما بنت همچنان فاقد کارنامه‌ای قابل دفاع برای ایجاد اجماع سیاسی و رهبری در سطح ملی است.
سقوط اقتصادی، شکاف اجتماعی، بن‌بست سیاسی
شوک ناشی از عملیات ۷ اکتبر، جنگ فرسایشی غزه، و بحران در شمال با حزب‌الله، تأثیرات ویرانگری بر اقتصاد رژیم صهیونیستی گذاشته است. ارزش واحد پول (شِکِل) سقوط آزاد داشته، سهام بندر ایلات بیش از ۸۰٪ افت کرده و فرودگاه بین‌المللی بن‌گوریون تعطیل شده است. بانک مرکزی مجبور به فروش ده‌ها میلیارد دلار از ذخایر ارزی شده و رتبه اعتباری رژیم کاهش یافته است.
مهاجرت معکوس شهرک‌نشینان، بحران آب در کشاورزی، و توقف گردشگری، بخش‌های حیاتی اقتصاد را فلج کرده است. جنگ طولانی، هزینه‌بر، و بی‌نتیجه، شرایط را از نظر سیاسی و اقتصادی به سمت انفجار پیش می‌برد.
نقش آمریکا و لابی‌های صهیونیستی
یکی از متغیر‌های مهم در انتخابات پیش‌رو، نقش ایالات متحده و لابی قدرتمند آیپک (AIPAC) در واشنگتن است. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که این لابی‌ها به‌دنبال حفظ نتانیاهو نیستند، اما درباره جایگزین او نیز اجماع مشخصی ندارند. بنت، به‌رغم نزدیکی به محافل امنیتی آمریکا در دوران قبلی، هنوز نتوانسته اعتماد کامل این لابی را جلب کند.
در چنین فضایی، ممکن است گزینه‌ای سوم، از دل جناح‌های امنیتی یا تکنوکرات‌های مورد حمایت ارتش و نهاد‌های اطلاعاتی رژیم، به‌عنوان گزینه جایگزین مطرح شود.
بازگشت تئوریسینی که در عمل شکست خورد
در نهایت، بازگشت نفتالی بنت به قدرت، بازگشت فردی است که با وجود ارائه تئوری‌های پرسر و صدا در حوزه امنیتی، نتوانست در عمل کارنامه‌ای موفق از خود بر جای بگذارد. دولت او کوتاه‌عمر، بی‌ثبات و پرهزینه بود و استراتژی‌هایش در قبال ایران، غزه و داخل رژیم، نه‌تنها به دستاوردی نرسید، بلکه پایه‌های شکننده امنیت و سیاست داخلی رژیم را آسیب‌پذیرتر کرد.
در شرایط فعلی، حتی اگر نتانیاهو تضعیف شود، بنت لزوماً گزینه‌ای بهتر نیست؛ بلکه بازگشت او، ممکن است تکرار یک تئوریسین ناکام با ظاهری جدید، اما نتایجی مشابه باشد.
source