شایستگی‌های محوری اعضای هیئت‌علمی در تعاملات بین‌المللی

در یک پژوهش بررسی شد؛

یکی از مهمترین مؤلفه‌های کارامدی در تعاملات بین‌المللی دانشگاه‌ها، وجود سرمایه انسانی است که از آگاهی، شایستگی و مهارت لازم برخوردار باشد.

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری آنا، یکی از مهمترین مؤلفه‌های کارامدی در تعاملات بین المللی دانشگاه‌ها، وجود سرمایه انسانی است که از آگاهی، شایستگی و مهارت لازم برخوردار باشد. از سوی دیگر، یک دانشگاه زمانی می‌تواند در رقابت و تعامل با سایر دانشگاه‌ها نقش شایسته و بایستهای را ایفا کند که از سرمایه‌های انسانی شایسته در راستای تحقق این امر برخوردار باشد. در این میان، اعضای هیأت‌علمی به‌عنوان یکی از منابع انسانی مهم هر دانشگاه، میتوانند نقش مهمی برای نیل به این مقصود ایفا کنند.

پژوهشگران در مقاله‌ای با عنوان «شایستگی‌های اعضای هیأت علمی در تعاملات بین المللی» به این موضوع پرداخته‌اند که رقابت شدید و تغییرات فناوری، فشار روزافزونی بر سازمان‌ها و شیوه‌های متنوع آنها در افزایش بهره‌وری نیروی انسانی‌شان وارد می‌سازد. این درست همان چیزی است که موجب شده در محیط رقابتی، شایستگی اهمیت یابد.

* دلایل افزایش تمایل دانشگاه‌ها به تعاملات بین‌المللی

مهمترین دلیل برای افزایش تعاملات بین‌المللی دانشگاه‌ها با یکدیگر، توانایی برای رقابت باشد

این پژوهش مطرح می‌کند که امروزه دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی اشکالی از ارتباطات و تعاملات را با دیگر دانشگاه‌ها انجام می‌دهند.

به زعم این پژوهش دلایل متعددی را می‌توان در پاسخ به افزایش تمایل دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی به افزایش تعاملات بین‌المللی با یکدیگر متذکر شد که ازجمله آنها می‌توان به تأثیر پدیده جهانی‌شدن بر ایجاد یک اتحاد راهبردی در میان مراکز آموزش عالی در راستای تعامل بیشتر با شرکای متعدد در سراسر مرز‌های ملی، تود‌ه‌ای شدن و بازاری شدن آموزش عالی در دهه‌های اخیر که به رقابت شدید برای بودجه و داشتن دانشجویان و اعضای هیأت علمی منجر شده است.

در این پژوهش آمده است مهمترین دلیل برای افزایش تعاملات بین‌المللی دانشگاه‌ها با یکدیگر، توانایی برای رقابت باشد، بنابراین دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی برای حفظ مزیت رقابتی خود در فضای جهانی، ناگزیرند به سرعت خود را با شرایط خاص حاکم بر آن انطباق دهند.

در ادامه این پژوهش توضیح می‌دهد که یکی از راه‌های انطباق با تغییرات پیشرو، گرایش دانشگاه‌ها به سوی فرایند بین‌المللی شدن است و در این میان، همکاری و تعاملات بین‌المللی دانشگاه‌ها می‌تواند به عنوان بخش جدایی‌ناپذیری از این فرایند به شمار رود.

* چگونگی تاثیر آموزش‌عالی در تحولات اقتصادی و اجتماعی 

به گفته این پژوهش دانشگاه به عنوان یکی از ارکان مهم نظام آموزش عالی هر جامعه، زمانی می‌تواند در تحولات اقتصادی و اجتماعی جامعه و عرصه تعاملات بین‌المللی اثرگذار باشد که از منابع انسانی کارا که دارای شایستگی‌های لازم برای ایجاد این تعاملات هستند، برخوردار باشد.

این پژوهش بیان می‌کند که اعضای هیأت علمی به عنوان یکی از منابع انسانی مهم هر دانشگاه، می‌توانند نقش مهمی برای نیل به این مقصود ایفا کنند، چراکه اعضای هیأت علمی به عنوان تقویت‌کنندگان فرهنگ، مهندسان توسعه اقتصادی، تولیدکنندگان علم و کاشفان فناوری توصیف شده‌اند.

این پژوهش توضیح می‌دهد که در دانشگاه‌هایی با تعاملات بین‌المللی اهمیت اعضای هیأت علمی بیشتر نمایان می‌شود، چراکه آنها باید درکنار فعالیت‌های اصلی و تخصصی ازجمله تربیت نیروی انسانی متخصص، در تعاملات بین‌المللی دانشگاه‌ها نیز نقش داشته باشند. 

به زعم این پژوهش ایفای چنین نقشی نمی‌تواند بدون بهره‌مندی از یکسری شایستگی‌ها برای تحقق این امر برخوردار باشد، بنابراین شناسایی شایستگی‌های لازم در تعاملات بین‌المللی می‌تواند به اعضای هیأت علمی در ایجاد تعاملات بهتر و همچنین به مدیران و برنامه‌ریزان دانشگاه‌ها در راستای ارتقای شایستگی‌های اعضای هیأت علمی خود در تعاملات بین‌المللی، کمک شایانی کند.

* شایستگی‌های محوری اعضای هیأت‌علمی در تعاملات بین‌المللی

در این پژوهش به‌عنوان جمع‌بندی آمده است که پس از بررسی مدل‌ها و پژوهش‌های موجود در مورد شایستگی اعضای هیأت علمی بین‌المللی و شایستگی اعضای هیأت‌علمی در تعاملات بین‌المللی، شایستگی‌های زیر را به عنوان شایستگی‌های محوری اعضای هیأت علمی در تعاملات بین‌المللی مدنظر قرار داده است:

• شایستگی میان‌فرهنگی: این شایستگی به توانایی اعضای هیأت‌علمی برای تعامل مؤثر و مناسب در شرایط میان‌فرهنگی بر پایه دانش، مهارت و نگرش اشاره دارد. این شایستگی خود از زیرمؤلفه‌هایی از قبیل مهارت، دانش و درک، نگرش، ذهنیت بین‌المللی و نقشه‌برداری از فرهنگ تشکیل شده است.
• شایستگی ارتباط بین‌المللی: این شایستگی به شایستگی‌هایی اشاره دارد که باعث برقراری ارتباط مؤثر اعضای هیأت علمی از فرهنگ‌های مختلف در جوامع بین‌المللی می‌شود. این شایستگی از مؤلفه‌هایی از قبیل زبان دوم، خودآشکارسازی و هماهنگی تعاملی تشکیل شده است.
• شایستگی کارگروهی: این شایستگی به شایستگی‌هایی که باعث میشود اعضای هیأت علمی با همتایان علمیِ خود تعامل و همکاری مؤثرتری داشته باشند، اشاره دارد و از مؤلفه‌هایی از قبیل ایجاد ارتباط، همکاری و آموزش متقابل، پیروی کردن از قوانین گروه و ابتکار تشکیل شده است.

این پژوهش به کوشش محسن نظرزاده زارع (دکترای مدیریت آموزش عالی دانشگاه تهران)، جواد پورکریمی (استادیار گروه مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی دانشگاه تهران)، خدایار ابیلی (استاد گروه مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی دانشگاه تهران) و غلام‌رضا ذاکرصالحی (دانشیار مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی) انجام شده است.