جوان آنلاین: در شلوغی و هیاهوی تهران، جایی که هر روز صدها تصویر تبلیغاتی و پیامهای تجاری از همهسو به چشمهایمان میخورد، طرحی متفاوت آغاز شده؛ طرحی از سوی باغ کتاب که میخواهد کتاب و مطالعه را به زندگی شهری بازگرداند و نفسی تازه به کتابخوانی پایتخت بدهد.
پویش «تهران میخواند» همزمان با روز خبرنگار کلید خورده، اما فراتر از یک مناسبت است. این پویش روی کتابهایی تمرکز دارد که نویسندگانش اهالی رسانه، خبرنگاران و روزنامهنگاران هستند؛ کسانی که با چشمهای تیزبین و قلبهایی دغدغهمند، از نزدیک زندگی اجتماعی را لمس و روایت کردهاند. به همین دلیل، این کتابها میتوانند بازتابی زنده و ملموس از جامعهای باشند که هر روز در آن نفس میکشیم و زندگی میکنیم.
از ایده تا اجرا
دوشنبهشب، باغ کتاب تهران میزبان نویسندگان و خبرنگاران حوزههای شهری و فرهنگی بود. علی رمضانی، مدیرعامل باغ کتاب در نشستی صمیمی با حاضران به گفتوگو نشست و درباره اهداف و برنامههای طرح «تهران میخواند» توضیح داد. اکثر نویسندگان حاضر شور و شوق داشتند و به صراحت میگفتند تا امروز کسی آنها را اینگونه مورد توجه قرار نداده است! حالا، اما خوشحال بودند که دیده میشوند. فضای نشست گرم و صمیمی بود. نویسندگان و اهالی رسانه با دقت به صحبتها گوش میدادند؛ گویی فرصتی یافته بودند برای پیوند دوباره میان خود و جامعهای که به این هنر نیاز دارد.
برخی از نویسندگان با تجربه و سبک خاص خود حرفهایی داشتند که پیشتر کمتر جایی برای شنیدنشان وجود داشت. برخی از آنها از دشواریهای دیده نشدن آثارشان گفتند و برخی دیگر به فاصلهای که میان تولید محتوا و مخاطب واقعی ایجاد شده، اشاره کردند. همه به نوعی درباره نبود حمایت کافی و احساس تنهایی در مسیر نوشتن صحبت میکردند. حالا، اما آنها مقابل جمعی نشسته بودند که حاضر بودند بشنوند و همین اتفاق حس متفاوتی ایجاد کرده بود.
نقش خبرنگاران در ترویج فرهنگ مطالعه.
اما این ایده از کجا شکل گرفته است؛ این سؤالی بود که خبرنگار «جوان» از مدیرعامل باغ کتاب پرسید. او با اشاره به نقش مهم خبرنگاران و روزنامهنگاران در انتقال فرهنگ کتابخوانی گفت: «در طول سال، آن گروهی که صدای کتاب را به جامعه میرسانند، همین اهالی رسانه هستند. بسیاری از آنها علاوه بر فعالیت روزنامهنگاری، تجربیات شخصی و حرفهای خود را به شکل کتاب منتشر کردهاند. نگاه و روایت آنها از جهان، دریچهای متفاوت و جذاب برای مخاطبان است، دریچهای که میتواند فضای اجتماعی و فرهنگی را بهتر به تصویر بکشد.»
رمضانی ادامه داد: «تصمیم گرفتیم نخستین مرحله این پویش را به معرفی کتابهای نویسندگان اهل رسانه اختصاص دهیم. این کتابها را متنوع و متناسب با طیفهای فکری و سلیقهای مختلف انتخاب کردیم تا گروه وسیعی از مخاطبان جذب شوند.»
او به یکی از چالشهای اساسی ترویج کتابخوانی اشاره کرد و گفت: «مردم اغلب به دنبال کتاب هستند، اما نمیدانند کدام کتاب مناسب نیازهایشان است. معرفی کتاب، یعنی معرفی دقیق و جذاب کتابها به مخاطب، بخش مهمی از این مسیر است. حال وقتی در شهری که پر از تبلیغات تجاری و پیامهای متنوع است، فرصتی برای تنفس فرهنگی و انتخاب آگاهانه کتاب ایجاد شود، میتوان انتظار داشت مردم دوباره به کتاب جذب شوند.»
مدیرعامل باغ کتاب افزود: «به همین دلیل به این نتیجه رسیدیم که فضای شهری و مترو بهترین محل برای این کار است. اینجا جایی است که مخاطب روزانه هزاران پیام دریافت میکند، اما کمتر فرصتی برای توقفی فکری و فرهنگی دارد. ما میخواهیم این فضا را به فرصتی برای آشنایی با کتاب تبدیل کنیم.»
فرصتی دوباره برای کتاب
رمضانی در پاسخ به پرسش درباره نحوه انتخاب این ۳۶خبرنگار و روزنامهنگار و کتابهایشان گفت: «ما فهرستی از خبرنگارانی که کتاب منتشر کردهاند تهیه کردیم. البته به دلیل محدودیت فضا نمیتوانستیم همه آثار را نمایش دهیم. بنابراین سعی کردیم کتابهایی را انتخاب کنیم که بهلحاظ موضوعی عمومیتر و متنوعتر باشند تا بیشترین تعداد مخاطب با آنها ارتباط برقرار کنند. این فهرست نقطهای برای شروع است و در آینده با پویشهای بعدی گسترش خواهد یافت.» رمضانی تأکید کرد که این پویش صرفاً حرکتی مقطعی نیست، بلکه روندی زنجیرهای است که از فضای شهری گرفته تا تبلیغات سینمایی و تلویزیونی ادامه خواهد داشت تا سهم کتاب در زندگی شهری روزبهروز پررنگتر شود.
پویش «تهران میخواند» در تلاش است جایگاه کتاب را بهعنوان بخشی جداییناپذیر از زندگی فرهنگی و اجتماعی پایتخت بازیابی کند. در شهری که همه مشغول مدیریت بهینه زندگی خود هستند و در این هیاهو و شتاب روزمره، فرصت مطالعه بهسختی یافت میشود، این طرح میکوشد فرصتی برای انتخاب آگاهانه و مواجههای دوباره با کتاب ایجاد کند؛ گامی که اگر بهدرستی پیگیری و اجرا شود، شاید بتواند به تغییر رفتار فرهنگی و ارتقای سواد رسانهای و مطالعاتی شهروندان تهرانی بینجامد.
source