جوان آنلاین: شروع پاییز در ایران به تاخیر افتاد؛ اینرا رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی می‌گوید. موضوعی که خود ما هم به روشنی می‌توانیم آنرا حس کنیم و در حالی که هرچند کمتر از دو هفته تا شروع پاییز باقی مانده، اما هنوز هوا حس و حال پاییز را ندارد. سال گذشته هم پاییز و زمستان گرم و کم بارشی را تجربه کردیم و با عنایت به تعویق آغاز پاییز در کشور شاید نتوان فصل سرد پربارشی را پیش بینی کرد. با وجود این رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا به ما می‌گوید: «معمولا پیش بینی‌های فصلی با ۶۰ درصد خطا همراه است، ولی تا اینجای کار پاییز پربارشی نداریم.»
چند سالی میشود دمای هوا به سوی گرم شدن پیش رفته و دیگر پاییز‌ها و زمستان‌های سرد گذشته را تجربه نمی‌کنیم. حتی تابستان‌ها هم گرمتر از همیشه شده است. همچنانکه بنا بر اعلام برنامه نظارت فضایی اتحادیه اروپا بر گرمایش زمین ماه ژوئن (خرداد- تیر) سال ۲۰۲۴، رکورد گرمای تاریخ این بازه زمانی را شکست. براساس این گزارش، پس از یک سال افزایش ماه به ماه دمای زمین، گرمای ثبت‌شده در فاصله ژوئیه ۲۰۲۳ تا ژوئن ۲۰۲۴، نشانگر افزایش ۶۴/ ۱ درجه سانتیگراد نسبت به میانگین ثبت‌شده در فاصله سال‌های ۱۸۵۰ تا ۱۹۰۰ است. ۵۰ سال منتهی به آغاز قرن بیستم، زمانی است که هنوز گاز‌های آلاینده تولید بشر، به حدی نرسیده‌بود که باعث افزایش دمای زمین شود.
رکورد شکنی پاییزی گرما
روند رکورد شکنی گرمای هوا اگرچه در ایران به شدت دنیا نبود و احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور در گفتگو با «جوان» رکوردشکنی گرما در تابستان را رد کرد، اما به گفته وی در کشور ما رکورد دمایی در پاییز و زمستان بود به گونه‌ای که پاییز ۱۴۰۲ از نظر دما رکورد زدیم و گرمترین پاییز تاریخ کشور بود.
اما آیا امسال هم همین رکوردشکنی گرمایی در پاییز تکرار خواهد شد؟
وظیفه در پاسخ به این سوال می‌گوید: «اگر روند را نگاه کنیم، می‌بینیم که به سمت گرم شدن می‌رویم و این روند گرمایش کم و بیش در قالب مناطق دنیا ادامه داشته و دارد که دلیل اصلی آن هم آزاد شدن گاز‌های گلخانه‌ای است که اثرات بسیار گسترده‌ای دارد و در الگو‌های بارش اثر می‌گذارد و الگو‌های دمایی را تغییر میدهد.»
وی با اشاره به اینکه طی ۱۳ ماه گذشته یعنی از نیمه دوم سال ۲۰۲۳ تا هفت ماه اول سال ۲۰۲۴ گرمترین روز‌های تاریخ زمین سپری شده و میانگین ماهانه دما در همه ماه‌ها به‌طور متوسط بالاترین دمای ثبت شده از زمان ثبت رکورد‌ها بوده است، می افزاید: «بنابراین بی‌هنجاری شدید دمایی سپری کردیم که عاملی برای بی‌نظمی میشود.»
پاییز گرم وخشک
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور تاکید می‌کند: «پیش‌بینی همه مدل‌های عددی بیانگر از این است که پاییز سال جاری کم‌بارش و دما بالاتر از نرمال خواهد بود.»
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور درباره وضعیت دما و بارش شهریورماه هم می‌گوید: «بارندگی طی شهریورماه در دو نقطه کشور رخ میدهد؛ یکی در سواحل شمالی و دیگری در سواحل جنوب شرق کشور مثل جنوب سیستان و بلوچستان، شرق هرمزگان و جنوب کرمان است البته مقدار بارندگی این فصل زیاد نیست.»
به گفته وی دما در غالب نقاط کشور طی ماه جاری بالاتر از نرمال است و هوا طی هفته جاری در نیمه غربی به‌ویژه جنوب غرب گرمتر از نرمال و در نیمه شرقی و تا حوزه فلات مرکزی افت دما پیش‌بینی میشود.
وی در عین حال درباره احتمال تغییر این پیش بینی‌ها اینگونه توضیح میدهد: «فاز گرم و سرد اقیانوس آرام بر پیش‌بینی وضعیت هوا تاثیرگذار هستتند، اما خیلی نمی‌توان بر این شاخص در سال جاری اتکا کرد چراکه در حال تغییر از ال‌نینو (فاز گرم) به لانینا (فاز سرد) است و این روند کند پیش‌می‌رود. غالب مدل‌ها بیانگر این هستند که از ماه نوامبر تا فوریه (آبان تا بهمن‌ماه) لانینای ضعیف حاکم میشود. در این شرایط شاخص‌هایی تاثیرگذارتر می‌شوند که برای بلندمدت قابل پیش‌بینی نیستند و در کوتاه مدت تغییر می‌کنند و بر اقلیم ایران اثرگذارند مثل نائو، ام جی او و …»
دقت پیش بینی‌های فصلی کم است
صادق ضیائیان رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی هم در گفتگو با «جوان» با تاکید بر اینکه امسال پاییز با تاخیر آغاز میشود درباره وضعیت بارش‌ها در این فصل می‌گوید: «فعلاً آنچه که نقشه‌ها نشان میدهد بارش‌ها در پاییز امسال کمتر از نرمال است.»
وی در رابطه با معنای برش نرمال هم اینگونه توضیح میدهد: «مقصود از نرمال میانگین بارش‌ها در ۳۰ سال اخیر است.»
ضیائیان در رابطه با پیش‌بینی اش از وضعیت بارش‌ها در زمستان هم می‌گوید: «می‌توانیم برای زمستان هم پیش بینی داشته باشیم، اما در حال حاضر برای قضاوت درباره فصل زمستان زود است.»
ضیائیان که نمی‌خواهد اشتباهات پیش بینی این سازمان درباره پاییز پربارش در سال گذشته تکرار شود محتاطانه‌تر سخن می‌گوید و تاکید می‌کند: «پیش‌بینی‌های فصلی این چنینی با دقت پایین همراه است؛ بنابراین دنبال کنندگان این گونه پیش‌بینی‌ها باید حتماً اخبار را به صورت مداوم پیگیری کنند. چرا که با تغییر نقشه‌ها هم عوض میشود. اما آنچه که فعلاً از نقشه‌های هواشناسی می‌توانیم پیش‌بینی کنیم این است که پاییز کم برشی را در پیش داریم.»
وی در ادامه دوباره برای تاکید بر میزان خطای پیش بینی‌های فصلی، می‌افزاید: «البته صحت پیش‌بینی‌های فصلی چیزی حدود ۶۰ درصد است؛ بنابراین با عدم قطعیت بالایی همراه است و هر قدر بخواهیم پیش بینی زمان دورتری را داشته باشیم با عدم قطعیت بالاتری همراه است.»
ضیائیان در پاسخ به این سوال که با عنایت به آنچه که گفته‌اید پاییز امسال با تاخیر آغاز میشود از چه زمانی حدوداً می‌توانیم انتظار آمدن فصل پاییز را داشته باشیم؟ اینگونه پاسخ میدهد: «به طور کلی با توجه به گرمایش جهانی و تغییر اقلیمی که وجود دارد سال به سال دمای هوا در حال افزایش است و طبیعتاً پاییزی که داریم با احتمال زیاد از میانگین بلند مدت دمای گرمتری خواهد داشت.»
طبق توضیحات وی برای شهر تهران طی این هفته با دو سه درجه‌ای کاهش دما مواجه خواهیم بود، اما همین روال یعنی دمای بین ۳۰ تا ۳۲ درجه در هفته پیش رو باقی خواهد ماند و برای کاهش دمای پاییزی فعلاً باید صبر کنیم.»
به گفته وی میانگین دمایی ۱ تا ۲ درجه بیشتر از میانگین بلند مدت برای پاییز امسال قابل انتظار است، اما اینکه بخواهیم ثبت رکورد بکنیم یا خیر از حالا قابل پیش‌بینی نیست!
source