۲۸ آبان در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم؛

تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تأثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد.

خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز 28 آبان برابر با 18نوامبر را ورق می‌زنیم.

***

آلن بارتلت شپارد

۱۸ نوامبر ۱۹۲۳ میلادی برابر با 28 آبان ۱۳۰۲ خورشیدی، آلن بارتلت شپارد نخستین فضانورد آمریکایی و دومین انسانی که به فضا رفت به‌دنیا آمد. شپارد در ۵ می ۱۹۶۱ و فقط ۲۴ روز پس‌از پرواز موفقیت‌آمیز کیهان‌نورد اهل شوروی، یوری گاگارین، به فضا رفت و این‌گونه به اولین آمریکایی و دومین انسانی تبدیل شد که با عبور از مرزهای زمین از جو فراتر رفت. او همچنین یکی از ۱۲ انسانی است که تاکنون بر سطح ماه قدم گذاشته‌اند. شپارد همراه با موشک رد‌استون و با کپسول فریدام ۷ مرکوری از پایگاه کیپ کاناروال اولین سفر فضایی‌اش را انجام داد.

ویتامین ث

۱۸ نوامبر ۱۹۷۰ میلادی برابر 28 آبان ۱۳۴۹ خورشیدی لینوس پاولینگ، شیمی‌دان آمریکایی اعلام کرد که مصرف دوزهای زیاد ویتامین ث می‌تواند از سرماخوردگی جلوگیری کند. او پیشنهاد کرد که مصرف منظم ویتامین ث در مقادیر بسیار بالاتر از مقدار مجاز روزانه توصیه‌شده رسمی می‌تواند به پیش‌گیری و کوتاه‌کردن مدت سرماخوردگی کمک کند. او همچنین به این نتیجه رسید که دریافت مقدار روزانه بهینه ویتامین ث برای اکثر افراد ۲.۳ تا ۱۰ گرم در روز است. اگرچه سازمان‌های پزشکی بلافاصله مخالفت شدید خود را با این ایده اعلام کردند اما بسیاری از مردم عادی دکتر پاولینگ را باور کردند و شروع به مصرف مقادیر زیادی ویتامین ث کردند. او کتابی با موضوع ویتامین ث و سرماخوردگی نوشت که پرفروش‌ترین کتاب سال ۱۹۷۰ شد.  هفته‌نامه نیو‌ساینتیست، از او به عنوان یکی از ۲۰ دانشمند برتر تمام دوران، یاد کرده است پائولینگ از بنیانگذاران شیمی کوانتومی و زیست‌شناسی مولکولی است که یک‌بار در سال ۱۹۵۴ برنده نوبل شیمی و یک‌بار در سال ۱۹۶۲ برنده نوبل صلح شد. او به‌همراه ماری کوری، جان باردین و فردریک سنگر، چهار فردی هستند که تاکنون موفق شده‌اند دوبار جایزه نوبل دریافت کنند و پائولینگ تنها کسی است که دو جایزه نوبل را به‌صورت انفرادی و بدون اشتراک با دانشمند دیگر به‌دست آورده است.

ادوارد فوربس

۱۸ نوامبر ۱۸۵۴ میلادی برابر با 28 آبان ۱۲۳۳ خورشیدی، ادوارد فوربس طبیعت‌شناس انگلیسی و پیشرو در حوزه زیست‌جغرافیا درگذشت. او دانشمندی است که توزیع حیات گیاهی و جانوری جزایر بریتانیا را با تغییرات زمین‌شناسی خاصی تحلیل کرد. فوربس را بسیاری بنیانگذار علم اقیانوس‌شناسی و زیست‌شناسی دریایی، به‌ویژه در حوزه بررسی زیست نرم‌تنان و ستاره‌های دریایی می‌دانند. او بین سال‌های ۱۸۳۴ تا ۱۸۴۲ در لایروبی و اکتشاف در دریاهای ایرلند، فرانسه، سوئیس، آلمان الجزایر، اتریش و دریای مدیترانه شرکت کرد. در این دوره، فوربس مطالعه حیات جانوری در مناطق ساحلی (اقیانوس از ساحل تا فلات قاره) را دنبال کرد و به توزیع جغرافیایی جانوران علاقه‌مند شد. مطالعه او درباره جانوران دریای اژه علاقه به زیست‌شناسی دریایی را در او برانگیخت. متأسفانه، فوربس را بیشتر به‌دلیل ارائه «نظریه آزوئیک» می‌شناسند. این نظریه که فوربس آن را در سال ۱۸۴۳ عرضه کرد بیان می‌کرد که حیات دریایی در بستر دریا در اعماق بیش‌از هزارو۸۰۰ فوت (حدود ۵۵۰ متری) وجود ندارد و بدیهی است که این نظریه خیلی زود رد شد.

سر ویلیام زیمنس

۱۸ نوامبر ۱۸۸۳ میلادی برابر با 28 آبان ۱۲۶۲ خورشیدی، سر چارلز ویلیام زیمنس یا کارل ویلهلم زیمنس مخترع و مهندس آلمانی‌انگلیسی درگذشت. زیمنس با استفاده از گازهای زائد «سیستم احیاکننده» را برای پیش‌گرم‌کردن گازهای سوختی در کوره‌های روباز ویژه تولید فولاد ابداع کرد. او همچنین در صنعت تلگراف و به‌خصوص در کابل‌کشی زیر دریا نقش مهمی ایفا کرد. زیمنس در سال ۱۸۶۹ در بخش مهندسی خط تلگراف لندن-کلکته که دستاورد برجسته‌ای در ارتباطات بود، کمک شایانی عرضه کرد. ارنست ورنر زیمنس برادر کوچکتر ویلیام زیمنس بود که بعدها به ورنر فون زیمنس معروف شد و شرکت چندملیتی زیمنس را تأسیس کرد.

والتر نرنست

۱۸ نوامبر ۱۹۴۱ میلادی برابر با 28 آبان ۱۳۲۰ خورشیدی، والتر نرنست، شیمی‌‌دان آلمانی درگذشت. نرنست یکی از بنیانگذاران شاخه علمی شیمی‌فیزیک مدرن بود.  سال ۱۸۸۹، او نظریه خود را درباره پتانسیل الکتریکی و رسانش محلول‌های الکترولیتی (معادله نرنست) ابداع کرد. سال ۱۹۰۶، نرنست نشان داد که می‌توان ثابت تعادل یک واکنش شیمیایی را از روی داده‌های حرارتی تعیین کرد و با این کار او آنچه را که خود قانون سوم ترمودینامیک نامید، فرموله کرد. این قانون بیان می‌کند زمانی که دما به‌سمت صفر مطلق میل می‌کند آنتروپی، (معیار ترمودینامیکی بی‌نظمی در یک سامانه) به صفر نزدیک می‌شود. به‌دلیل ارائه این نظریه او در سال ۱۹۲۰ جایزه نوبل شیمی را دریافت کرد.